Samen van het gas af
Het is vaak slim om samen met je buurt naar een alternatief voor aardgas te zoeken. Hier vind je wat daarbij komt kijken en welke lessen andere bewonersinitiatieven delen.
- Op zoek naar de Lokale Energie Monitor 2024? Bekijk hem hier.
Met je buurt aan de slag in 5 stappen
Wil je een initiatief starten, of ben je net begonnen? Dit stappenplan helpt je op weg!
De laatste artikelen
Mini-warmtenetten in opkomst: lessen uit de pilots
Samen met je buren van het gas af gaan biedt veel voordelen. Daarom wordt op diverse plekken in Nederland flink geëxperimenteerd met mini-warmtenetten. Hoe begin je? En welke lessen zijn er uit de
Bouwsteen voor lokale samenwerking: de DAEB in Stichtse Vecht
Sinds begin 2025 kunnen inwoners van twaalf kernen langs de Vecht terecht bij Energiecoöperatie Duurzame Vecht (EDV). Dankzij een samenwerking met de gemeente, bundelden de reeds bestaande stichting
Handreiking DAEB: Dienst van Algemeen Economisch Belang
Lokale energiecoöperaties en bewonersinitiatieven zijn waardevolle partners voor gemeenten. Toch ontbreekt vaak structurele financiering. De Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) kan een
Bouwsteen voor lokale samenwerking: de DAEB in Soest
In Soest werken gemeente en inwoners samen aan een duurzame toekomst. Lokale initiatieven zoals Energie Actief Soest en Energiecoöperatie Soester Energie helpen met advies, energiebesparing en het
Bouwsteen voor lokale samenwerking: de DAEB in Leiden
Energiek Leiden is al ruim twaalf jaar actief. Eerst als stichting, inmiddels als coöperatie. Samen met energiecoöperaties uit de omliggende gemeenten kocht Energiek Leiden twee windmolens. Met een
Welke sociale media zet je wanneer in? Slim zichtbaar zijn als bewonersinitiatief
Hoe zorg je dat bewoners, partners en gemeente weten wat jullie als bewonersinitiatief doen? Naast een website kun je met sociale media veel bereiken. Alleen: er zijn zóveel kanalen – Facebook
Samenwerken met gemeente en partners aan een aardgasvrije buurt: de basics
Naarmate je bewonersinitiatief voor een aardgasvrije buurt vordert en serieuzer wordt, merk je dat je partners nodig hebt. De gemeente, adviseurs, bedrijven, andere bewonersinitiatieven
Communicatieplan opstellen: hoe doe je dat?
Je wilt buren, wijk-, dorps- of stadsbewoners aanspreken om deel te nemen aan je duurzame-energieproject. Maar wat ga je vertellen, aan wie? Hoe wil je die mensen bereiken en hoe ga je ze interesseren
Zo krijg je media-aandacht voor je lokale energieproject
Bij een mijlpaal in de ontwikkeling van een zon- of warmteproject, of bij de oprichting van je coöperatie wil je graag aandacht krijgen in lokale media. Hoe pak je dat aan? We geven vijf tips. In dit
"Stop met participatie, ga voor mede-eigenaarschap." Hoe je de energietransitie wél van bewoners maakt
CALorie laat zien: een warmtepomp loont, ook zonder perfecte isolatie
Cijfers over het besparingspotentieel van warmtepompen lopen behoorlijk uiteen. Energiecoöperatie CALorie nam de proef op de som en onderzocht de daadwerkelijke prestaties door het energieverbruik van
Bouwstenen voor sterkere positie van lokale initiatieven in warmteprogramma
Gemeenten werken in 2025 en 2026 aan een warmteprogramma: de routekaart voor de warmtetransitie. Nu is het moment om bewonersinitiatieven te laten bijdragen aan het warmteprogramma, zodat bewoners een
Zoetermeer brengt lokale initiatieven in beweging met subsidieregeling
Begin 2023 opende gemeente Zoetermeer de subsidieregeling ‘Handen Ineen’. Bedoeld voor collectieve initiatieven die bijdragen aan de energietransitie en bewust laagdrempelig van opzet zijn. Zo wil de
Wat is een warmtenet (of stadsverwarming) en hoe werkt het?
Communicatiekit Groene stroom checker: help bewoners te kiezen voor groen
Wil je bewoners informeren over échte groene stroom, en ze helpen een duurzame keuze te maken bij het afsluiten van een energiecontract? Gebruik dan de Groene stroom checker van HIER. Op deze pagina
Drie lessen uit de Energiehuiskamer in Amersfoort
In de Amersfoortse wijk Schothorst-Zuid is sinds 1 februari 2025 de Energiehuiskamer geopend. Een mooi opgeknapt pand op een centrale locatie: midden in het winkelcentrum. Bewoners kunnen er
Een warmtenet voor en door de buurt: KetelhuisWG bewijst dat het kan
Fossielvrij, betaalbaar en volledig in handen van het bewonerscollectief: KetelhuisWG is gestart met de aanleg van een buurtwarmtenet op het WG-terrein in Amsterdam. Hoe en met wie heeft ze dat
In gesprek met de gemeente? Handige kennis voor energie-initiatieven om paraat te hebben
Als bewonersinitiatief of energiecoöperatie op het gebied van energie besparen of opwekken, kom je op een punt dat je in gesprek gaat met de gemeente. Dan is het slim om kennis paraat te hebben over
Coöperatieve warmtenetten: bewonersinitiatieven laten zien dat het kan
De ervaring wijst uit dat betrokkenheid van bewoners essentieel is voor het realiseren van een warmtenet. Deze en nog meer maatschappelijke kanten van een coöperatief warmtenet brengt HIER in beeld in
Ontwikkelfonds Warmte helpt warmteprojecten door de risicovolle fase heen
Op verschillende plekken in Nederland werken bewoners samen aan hun eigen gezamenlijke warmteoplossing. Bijvoorbeeld een warmtenet op basis van restwarmte of aquathermie. Met name de ontwikkelfase
Handleiding en stappenplan energiehuis oprichten
Op plekken waar relatief veel voortgang wordt geboekt bij het aardgasvrij maken van een wijk of dorp, wordt dezelfde belangrijke bouwsteen genoemd: een ‘energiehuis’. Het is een centraal punt in de
Drie lessen uit het energiehuis Huiskamer Aardgasvrij Pendrecht (Rotterdam)
In 2020 opende het energiehuis 'Huiskamer Aardgasvrij Pendrecht' in de wijk Pendrecht in Rotterdam. Culturele verschillen en financiële zorgen maken het gesprek met bewoners over aardgasvrij worden
De warmtetransitie: naar effectieve samenwerking tussen gemeenten en bewonersgroepen op vier verschillende werkterreinen
De ervaringen uit de praktijk laten zien dat het verduurzamen van de bestaande woningen ingewikkeld is. Dat geldt zowel voor energiebesparing als het aardgasvrij(ready) maken. Het tempo is laag en
Vijf jaar energiehuis in Garyp: de drie belangrijkste lessen
In het Friese Garyp kunnen bewoners terecht bij het energiehuis voor advies over het aardgasvrij(ready) maken van hun woning. Het wordt gerund door de lokale energiecoöperatie Enerzjy Koöperaasje
Communicatiekit Douche bespaarchecker: ontdek hoeveel je kunt besparen onder de douche
Wil je huishoudens informeren over hoeveel ze kunnen besparen onder de douche? Gebruik de Douche bespaarchecker van HIER. Hiermee geef je bewoners gemakkelijk inzicht in hoeveel water en energie ze
Communicatiekit Warmtepomp bespaarchecker: help bewoners beslissen of een warmtepomp de moeite waard is
Wil je bewoners helpen bij de vraag of een hybride of all electric warmtepomp voor hun woning de moeite waard is? Gebruik de Warmtepomp bespaarchecker van HIER. Hiermee bereken je gemakkelijk de
Communicatiekit Zonnepanelen checker: help bewoners hun terugverdientijd te berekenen
Wil je bewoners informeren over wat zonnepanelen nog opleveren nu de salderingsregeling wordt afgeschaft? Gebruik de Zonnepanelen checker van HIER. Hiermee geef je bewoners een eerlijk en objectief
Bewonersinitiatieven in regio Nijmegen richten steunpunt energietransitie op
Begin 2024 hebben bewonersinitiatieven die zich richten op energiebesparing en aardgasvrije buurten in Nijmegen en omgeving een gezamenlijk steunpunt opgericht. Hiermee worden knelpunten opgelost
Zo organiseer je een digitale ALV
Tijdens de coronapandemie was er een tijdelijke wet digitale ALV. Deze wet gaf toestemming om een virtuele algemene vergadering of ledenvergadering te houden, ook als de statuten dit niet faciliteren
Eerste hulp bij opstarten: 7 tips voor beginnende initiatieven
Ook voor energie-initiatieven geldt vaak dat alle begin moeilijk is. Gelukkig is hulp nabij. Er zijn namelijk al vele initiatieven die je voorgingen en zij delen hun kennis graag. Christiaan Teule
Warmtenet Terheijden zoekt nieuwe partners wegens praktische problemen bij aanleg
De uitrol van het warmtenet in Terheijden blijkt een stuk lastiger dan verwacht. Het project heeft te maken met vervuilde grond, stijgende kosten, aannemers die moeilijk te krijgen zijn en
Als bewonersinitiatief samenwerken met de gemeente en andere partners 
Wanneer je als bewonersinitiatief een project opzet om energie te besparen met de buurt, is het vroeg of laat interessant om met andere partijen samen te werken. Aan welke samenwerkingspartners kun je
Van vijvers naar verwarming: Soester Energiecoöperatie pioniert met groeiend warmtenet
Lokale gemeenschappen nemen steeds vaker het voortouw bij het verkennen van nieuwe energiebronnen. Zo ook in Soest, waar een groep bewoners zich verenigde tot de Soester Energiecoöperatie. Ze
In vogelvlucht door het warmtenet-jargon
Van expansiebochten tot vollooprisico's: de vaktermen over warmtenetten vliegen je soms om de oren. Om goed mee te kunnen praten als er plannen worden gemaakt voor een warmtenet, is het handig om de
Geothermie of aardwarmte, hoe werkt dat?
Geothermie, letterlijk aardwarmte, is warmte die wordt gewonnen uit de grond. De kern van de aarde is erg warm. Hoe dieper je de grond in gaat, hoe warmer het wordt. Die warmte kan worden gebruikt om
Warmtenetten met een bewonerscoöperatie: koplopers aan het woord
De realisatie van een warmtenet met betrokkenheid van een bewonerscoöperatie is een complex proces. Het goede nieuws is dat er inmiddels meerdere initiatieven zijn die dichtbij of zelfs al in de
Aan de slag met warmtepompen in de buurt: hoe kies je voor de juiste?
Warmtepompen zijn een belangrijk alternatief voor de vervanging van de cv-ketel. Daarom bekijken lokale bewonersinitiatieven welke mogelijkheden interessant zijn en regelen ze collectieve inkoopacties
Notitie HIER: 'De rol van een energiehuis'
Het kan jaren duren om een aardgasvrijplan voor een buurt te maken. Om te voorkomen dat die tijd verloren gaat, is het handig om direct te beginnen met gericht energie besparen. Een 'energiehuis' kan
WarmteStem weet wat er in de wijk leeft en houdt de gemeente scherp
Terwijl de gemeente Amersfoort zich in rap tempo klaarmaakte voor de warmtetransitie in Schothorst-Zuid, begon onder de bewoners van de wijk enig gevoel van bezorgdheid te groeien. Een groepje actieve
Handige relatiemanagement- en communicatiesoftware voor bewonersinitiatieven
Of je nu in je buurt met 200 huizen of in je regio met 1500 leden te maken hebt; als bewonersinitiatief wil je relaties beheren en gericht communiceren. Het liefst doe je dat gemakkelijk, veilig en
Holontool: inzicht in mogelijkheden van lokaal energiesysteem
Ga je in een wijk aan de slag met verduurzamen? Dan veranderen daarmee de energievraag en de belasting op het stroomnet. Om inzichten te geven in de gevolgen van de energietransitie op gebied van
Bewonersbelangen als je een warmtenet ontwikkelt: Warm Klapwijk en HVC delen ervaringen
In 2019 besloot gemeente Pijnacker-Nootdorp dat voor de wijk Klapwijk een alternatief voor aardgas gezocht moest worden. Vier jaar later ligt er een aanbod bij bewoners om aan te sluiten op een
Oproep: warmte-initiatieven gezocht voor onderzoek naar rol bij geothermieprojecten
HIER opgewekt onderzoekt samen met Energie Beheer Nederland (EBN) waar kansen en mogelijkheden liggen voor participatie bij geothermieprojecten. Hiervoor zoeken we een aantal warmte-initiatieven die
Videopodcast: Samenwerken aan een duurzaam warmtenet in de Vruchtenbuurt (Den Haag)
In aflevering 11 van de HARTstikke Groen videopodcast gaat presentator Linda van Laar samen met Jessica Rietveld en Eric Boessenkool van Warm in de Wijk in gesprek over het realiseren van een duurzame
Video's PAW: innovatieve aanpakken van bewonersinitiatieven
Het Programma Aardgasvrije Wijken heeft inmiddels behoorlijk wat proeftuinen waarin een bewonersinitiatief een grote rol speelt. In vier video's delen initiatiefnemers hoe hun innovatieve aanpak eruit
Wordt het Ramplaankwartier de blauwdruk voor aardgasvrije wijken?
De blauwdruk voor de rest van Nederland. Zo ziet Eelco Fortuijn, oprichter en projectleider van stichting Zonnewarmte.NL (voorheen SpaarGas), het plan om de Haarlemse wijk Ramplaankwartier aardgasvrij
Onderhandelingen Wet collectieve warmte lopen vast
Er is onenigheid over de concept-warmtewet. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) willen bij de openbare aanwijsprocedure
Warm Heeg deelt geleerde lessen in logboek
De initiatiefnemers van Warm Heeg zijn inmiddels al meer dan 10 jaar bezig. Als pioniers in de lokale warmtetransitie hebben ze gaandeweg veel geleerd. Doordat ze altijd hun ervaringen en stappen