Eerste hulp bij opstarten: 7 tips voor beginnende initiatieven

Ook voor energie-initiatieven geldt vaak dat alle begin moeilijk is. Gelukkig is hulp nabij. Er zijn namelijk al vele initiatieven die je voorgingen en zij delen hun kennis graag. Christiaan Teule, programmaleider Energie en Duurzaamheid bij Natuur en Milieufederatie Drenthe, dook in de best practices en selecteerde 7 tips voor een vliegende start.

1. Betrek anderen bij je plannen

Alleen begin je niets. Kijk wat er leeft in je omgeving en wie zich samen met jou willen inzetten. Richt een werkgroep op, organiseer een bewonersavond, houd een enquête. Kijk ook of je via bestaande organisaties in de wijk mensen kunt bereiken. Trap niet in de valkuil dat je jouw visie oplegt aan een wijk: dat zorgt voor weerstand en daarmee krijg je niet het draagvlak dat je wilt. Hoe meer mensen zich betrokken voelen, hoe beter. Blijf je ervan bewust dat het betrekken van anderen een doorlopend proces is.

2. Zet een stip op de horizon

Elk initiatief begint met een missie. Voor inspiratie en voorbeelden kun je kijken naar andere initiatieven in de Lokale Energie Monitor of verdiep je de ambitie van je eigen gemeente. Of je nu de hele wijk klimaatneutraal wilt maken, samen energie wilt opwekken of alleen bewustwording wilt vergroten: het belangrijkste is dat de betrokken mensen energie krijgen van de missie. De stip op de horizon waarvoor je kiest, moet dus passen bij de omgeving en bij de mensen die zich al hebben aangesloten bij je initiatief.

3. Maak je plannen concreet

Wat ga je doen? En wanneer, waar en met wie? Hoe concreter je je plannen maakt, hoe duidelijker het wordt wat je precies nodig hebt om het voor elkaar te krijgen. Hoeveel tijd gaat het kosten, welke expertise is vereist en om welke middelen vraagt dat? Wie wil je bereiken en hoe ga je dat doen? Als je plannen concreet zijn, kun je gemakkelijker de volgende stap zetten.

4. Verzamel een netwerk om je heen

Vaak zijn mensen bereid te helpen, maar niet iedereen weet hoe bij te dragen. Laat dus weten wat je nodig hebt en ga het gesprek aan met de gemeente, lokale energie-initiatieven in de buurt, lokale bedrijven en organisaties.

5. Kies een juridische vorm

De coöperatie is een veel gebruikte rechtsvorm bij energie initiatieven, maar dat wil niet zeggen dat elk initiatief een coöperatie moet beginnen. Soms past een andere vorm beter bij de acties en de ambities van jullie missie. Zo is een werkgroep bijvoorbeeld laagdrempeliger en kun je met een bedrijf snel stappen zetten. Het is handig om de rechtsvorm te kiezen die het beste past bij je ambities en acties. Ook hier hoef je niet zelf het wiel uit te vinden. Kijk welke partijen al doen wat jij wilt gaan doen en vraag om advies.

6. Maak technische keuzes

Je hoeft het wiel meestal niet opnieuw uit te vinden. Waarschijnlijk is er wel ergens eerder een pilot of project uitgevoerd dat precies heeft onderzocht welke technische mogelijkheden er zijn om een doel te bereiken, en dat lijkt op dat van jou. Bespaar jezelf dus dat uitzoekwerk en leer van de ervaringen van anderen. Je kunt gemakkelijk contact leggen met deze initiatieven via organisaties als Natuur en Milieufederaties, dit kennisplatform HIER, Energie Samen of een coöperatiekoepel bij jou in de buurt.

7. Vind financiering

Er zijn veel mogelijkheden om energie-initiatieven te financieren, maar je moet wel weten waar je moet zoeken. Over verdienmodellen op het gebied van de verkoop van energiediensten of over het bestaan van gemeentelijke en provinciale potjes of fondsen, kun je meer informatie inwinnen bij bestaande organisaties. Vraag je collega-initiatieven om advies, vraag Natuur en Milieufederaties de weg te wijzen, of kijk wat kennisplatforms zoals HIER je kunnen vertellen. Is er nog geen regionaal ontwikkelfonds bij jou in de buurt? Overweeg dan om met gelijkgestemden de krachten te bundelen en naar de provincie te stappen. Misschien kun je er dan voor zorgen dat zo’n fonds er alsnog komt.