Drie lessen uit de Energiehuiskamer in Amersfoort
In de Amersfoortse wijk Schothorst-Zuid is sinds 1 februari de Energiehuiskamer geopend. Een mooi opgeknapt pand op een centrale locatie: midden in het winkelcentrum. Bewoners kunnen er binnenlopen met al hun vragen over energie besparen, isolatie en aardgasvrije oplossingen. Wat komt er allemaal kijken bij het oprichten van een energiehuis? We spraken met de gemeente Amersfoort over de drie belangrijkste lessen in de totstandkoming van de Energiehuiskamer.
Het was ooit een filiaal van de Zeeman. Maar inmiddels zijn de kenmerkende blauwe en gele kleuren van het pand overgeschilderd. De gemeente Amersfoort tekende begin december 2024 een huurovereenkomst voor vijf jaar. De dag erna stond een team bouwvakkers op de stoep om het pand op te knappen. Alle verlichting werd vervangen door LED-verlichting, er kwam een frisse laag verf op de nieuw gestucte muren en er werd een extra wand geplaatst. Het pand is nu ingericht met tweedehands meubels, veel groen, warme kleuren op de muur en flexibele werkruimte.
De wens voor het energiehuis kwam in eerste instantie van lokale bewonerscoöperatie WarmteStem. Schothorst-Zuid gaat namelijk als eerste Amersfoortse wijk van het gas af. De gemeente zag al snel het belang in van een centrale plek in de buurt waar bewoners begeleid worden in hun keuzeproces. Zij nam het initiatief om een energiehuis te starten.
Het warmtebedrijf, de woningcorporaties en WarmteStem maken allemaal gebruik van de Energiehuiskamer. Zo helpen vrijwilligers met (informatie over) energie besparen. WarmteStem ondersteunt de wijkbewoners en organiseert verschillende collectieve inkoopacties. De gemeente, het warmtebedrijf en de woningcorporaties informeren over de verschillende keuzes voor aardgasvrij(ready) wonen. Op deze manier kan iedere bewoner in de Energiehuiskamer een antwoord vinden op zijn vragen.
We spreken Matty van de Streek, Niko Paap en Marianne Nevens van de gemeente Amersfoort over de geleerde lessen uit de opstartfase van een energiehuis.
Les 1: Betrek de buurt
Hoewel de gemeente aan het roer stond van het project, deden ze het niet alleen. “De Energiehuiskamer is een plek voor de bewoners. We vinden het belangrijk dat zij zich er thuis voelen. Daarom hebben we ervoor gekozen om bewoners actief te betrekken bij de opstartfase” licht Marianne Nevens toe.
Zo kwam de inrichting kwam tot stand met hulp van een bewoner uit de buurt. Daardoor heeft de Energiehuiskamer een huiselijk gevoel passend bij de buurt gekregen. Naast de inrichting van het pand, is ook het meedenkteam uit de buurt betrokken bij de totstandkoming van de Energiehuiskamer. Zo dachten zij mee over de naam van de Energiehuiskamer. Niko Paap vertelt: “We hebben een aantal mogelijke namen aan de groep voorgelegd, maar de Energiehuiskamer was duidelijk de favoriet. Daar waren we erg blij om, want het kwam goed overeen met wat we hier willen uitstralen”.
Via WarmteStem worden verhalen gedeeld van bewoners uit de buurt die al een keuze hebben gemaakt voor een bepaalde aardgasvrije oplossing. Bewoners kunnen dus via de Energiehuiskamer in contact komen met buurtbewoners en uit eerste hand ervaringen zien en horen met onder andere een warmtepomp.
Les 2: Steek zelf je handen uit de mouwen
Bij de oprichting van een energiehuis komt een hoop kijken. Je moet niet alleen goed afstemmen met de partners binnen het project; er zijn ook meerdere afdelingen binnen de gemeente betrokken.
Matty van de Streek: “we hadden collega’s van verschillende afdelingen nodig. Er moest worden onderhandeld over de huur en contracten worden afgesloten. Maar er moest ook een verbouwing in gang gezet worden en goede werkplekken komen met alle bijbehorende ICT. Dat zijn normaal gesproken geen taken waar we vanuit de afdeling Energietransitie mee bezig zijn.”
Binnen de gemeente was er dus veel interne afstemming nodig. Het advies? Begin hier op tijd mee.
De tijdsplanning richting de openingsdatum was krap en er moest veel in korte tijd gebeuren. “Gelukkig bestond het projectteam uit actie gerichte collega’s”, zegt Van de Streek. “We hebben ook veel zelf gedaan. Van het ophalen van tweedehands meubels tot het in elkaar schroeven van kasten.”
Les 3: Maak gebruik van de ervaringen van anderen
Het team uit Amersfoort is op bezoek geweest bij de Huiskamer Aardgasvrij in Rotterdam Pendrecht. Het bezoek heeft veel inspiratie gegeven voor de aanpak in Amersfoort.
“Het was heel leerzaam om te zien hoe ze het in Rotterdam hadden aangepakt. Van de manier waarop de presentatie van de isolatiemaatregelen was vormgegeven, tot de teksten op de informatieborden en de manier waarop de inloopspreekuren waren geregeld. Uiteindelijk hebben we zelfs de teksten ontvangen, zodat we deze om konden bouwen naar de Amersfoortse context” vertelt Niko Paap.
In het uiteindelijke resultaat komen meerdere elementen van de succesvolle Rotterdamse aanpak terug. Door gebruik te maken van ervaringen van anderen, hoef je zelf het wiel niet opnieuw uit te vinden.
Benieuwd geworden? De contactgegevens, openingstijden en het adres van de Energiehuiskamer vind je op www.amersfoortduurzaam.nl/energiehuiskamer
