HIER voor gemeenten en professionals
Als gemeente of andere professional aan de slag met de energietransitie? We helpen je op weg met concrete communicatietools, handige achtergrondinformatie en goede voorbeelden van anderen.
Lokale Energie Monitor 2024
Hoeveel energie-initiatieven zijn er? Wat doen ze precies en wat is hun impact? Je leest er alles over in de nieuwste Lokale Energie Monitor.
De laatste artikelen:
NVDE, HIER en SKAO presenteren de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie
Bouwen aan vertrouwen: in Harderwijk doen gemeente en energiecoöperatie het samen
In Harderwijk timmert energiecoöperatie Endura al bijna tien jaar aan de weg. De komst van de klusteams heeft de samenwerking met de gemeente een flinke kick-start gegeven. Inmiddels bouwen ze samen
Energiearmoede in Nederland: de cijfers
Een van de meest schrijnende cijfers van de energietransitie, zijn de energiearmoedecijfers. Maar wat wordt er precies met energiearmoede bedoeld en hoe ziet energiearmoede in Nederland eruit? HIER
Handreiking DAEB: Dienst van Algemeen Economisch Belang
Lokale energiecoöperaties en bewonersinitiatieven zijn waardevolle partners voor gemeenten. Toch ontbreekt vaak structurele financiering. De Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) kan een
Communicatieplan opstellen: hoe doe je dat?
Je wilt buren, wijk-, dorps- of stadsbewoners aanspreken om deel te nemen aan je duurzame-energieproject. Maar wat ga je vertellen, aan wie? Hoe wil je die mensen bereiken en hoe ga je ze interesseren
Analyse verkiezingsprogramma's 2025: groene energie & bewonersinitiatieven
Op 29 oktober 2025 gaat Nederland naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. De uitslag bepaalt in grote mate het energiebeleid voor de komende jaren. Politieke partijen denken verschillend
Tig mogelijkheden om netcongestie te omzeilen met zonne-energieprojecten
Het elektriciteitsnet is grotendeels vol. Er ontstaan steeds vaker congestieproblemen, waardoor wind- en zonneparken niet meer overal aangesloten kunnen worden. Aangezien de transitie naar duurzaam
Gemeentelijke verkiezingsprogramma's: wat moet er zeker in staan?
Op woensdag 18 maart 2026 is het weer zover: de gemeenteraadsverkiezingen! Lokale politieke partijen zijn de komende weken druk met het schrijven van de verkiezingsprogramma's. Veel organisaties doen
"Stop met participatie, ga voor mede-eigenaarschap." Hoe je de energietransitie wél van bewoners maakt
Bouwstenen voor sterkere positie van lokale initiatieven in warmteprogramma
Gemeenten werken in 2025 en 2026 aan een warmteprogramma: de routekaart voor de warmtetransitie. Nu is het moment om bewonersinitiatieven te laten bijdragen aan het warmteprogramma, zodat bewoners een
Nieuwe energiewetten: wat moet je er écht over weten?
Er is veel belangrijke wetgeving op het gebied van energie in de maak of net aangenomen. Wat uit die wetten is nou echt relevant als je onderdeel bent van een energiegemeenschap, coöperatie of
Zoetermeer brengt lokale initiatieven in beweging met subsidieregeling
Begin 2023 opende gemeente Zoetermeer de subsidieregeling ‘Handen Ineen’. Bedoeld voor collectieve initiatieven die bijdragen aan de energietransitie en bewust laagdrempelig van opzet zijn. Zo wil de
Energietransitie op maat: hoe de BUCH-gemeenten inwoners meenemen in verandering
Op 1 januari 2021 startte het Programma Klimaat binnen de vier BUCH-gemeenten: Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. Het richt zich op verschillende thema’s zoals de energietransitie, duurzame
Drie lessen uit de duurzame Utrechtse modelwoning
Een gewone doorzonwoning uit de jaren ’60 gelegen in de wijk Overvecht-Noord. Maar wel met energielabel A. De verbouwing kwam voor rekening van de gemeente Utrecht, die de woning tot eind 2024 als
Thuisbatterijen: zijn ze de investering waard?
In een thuisbatterij of thuisaccu sla je zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen op voor een later moment. Zo gebruik je meer van je eigen zonnestroom en heb je minder stroom nodig van een
Communicatiekit Groene stroom checker: help bewoners te kiezen voor groen
Wil je bewoners informeren over échte groene stroom, en ze helpen een duurzame keuze te maken bij het afsluiten van een energiecontract? Gebruik dan de Groene stroom checker van HIER. Op deze pagina
Drie lessen uit de Energiehuiskamer in Amersfoort
In de Amersfoortse wijk Schothorst-Zuid is sinds 1 februari 2025 de Energiehuiskamer geopend. Een mooi opgeknapt pand op een centrale locatie: midden in het winkelcentrum. Bewoners kunnen er
Coöperatieve warmtenetten: bewonersinitiatieven laten zien dat het kan
De ervaring wijst uit dat betrokkenheid van bewoners essentieel is voor het realiseren van een warmtenet. Deze en nog meer maatschappelijke kanten van een coöperatief warmtenet brengt HIER in beeld in
Handleiding en stappenplan energiehuis oprichten
Op plekken waar relatief veel voortgang wordt geboekt bij het aardgasvrij maken van een wijk of dorp, wordt dezelfde belangrijke bouwsteen genoemd: een ‘energiehuis’. Het is een centraal punt in de
Drie lessen uit het energiehuis Huiskamer Aardgasvrij Pendrecht (Rotterdam)
In 2020 opende het energiehuis 'Huiskamer Aardgasvrij Pendrecht' in de wijk Pendrecht in Rotterdam. Culturele verschillen en financiële zorgen maken het gesprek met bewoners over aardgasvrij worden
Stand van zaken isoleren en vleermuizen
Isolatie is een belangrijk onderdeel van het verduurzamen van alle woningen in Nederland. Maar in de spouwen, onder de dakrand en rondom kozijnen kunnen vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen leven
Webinar terugkijken: Communiceren over de thuisbatterij, wat moet je daarvoor weten?
Veel huishoudens overwegen batterijen aan te schaffen nu de salderingsregeling gaat stoppen. Batterijen gaan ook een grote rol spelen in een elektriciteitsvoorziening die voor een groot deel is
De warmtetransitie: naar effectieve samenwerking tussen gemeenten en bewonersgroepen op vier verschillende werkterreinen
De ervaringen uit de praktijk laten zien dat het verduurzamen van de bestaande woningen ingewikkeld is. Dat geldt zowel voor energiebesparing als het aardgasvrij(ready) maken. Het tempo is laag en
Vijf jaar energiehuis in Garyp: de drie belangrijkste lessen
In het Friese Garyp kunnen bewoners terecht bij het energiehuis voor advies over het aardgasvrij(ready) maken van hun woning. Het wordt gerund door de lokale energiecoöperatie Enerzjy Koöperaasje
Communicatiekit Douche bespaarchecker: ontdek hoeveel je kunt besparen onder de douche
Wil je huishoudens informeren over hoeveel ze kunnen besparen onder de douche? Gebruik de Douche bespaarchecker van HIER. Hiermee geef je bewoners gemakkelijk inzicht in hoeveel water en energie ze
De zonnestroomboiler: een slimme manier om zoveel mogelijk uit je zonnestroom te halen
Met de aanstaande afschaffing van de salderingsregeling zoeken veel huiseigenaren naar oplossingen om optimaal gebruik te maken van hun zelfopgewekte stroom. Een van de meest besproken innovaties is
Leusden stelt handreiking voor succesvolle bewonersparticipatie beschikbaar
In de gemeente Leusden is in zes buurten een bottom-up buurtaanpak richting aardgasvrij een groot succes. Om andere gemeenten en participatieprofessionals op weg te helpen, zijn de opgedane ervaringen
Communicatiekit Warmtepomp bespaarchecker: help bewoners beslissen of een warmtepomp de moeite waard is
Wil je bewoners helpen bij de vraag of een hybride of all electric warmtepomp voor hun woning de moeite waard is? Gebruik de Warmtepomp bespaarchecker van HIER. Hiermee bereken je gemakkelijk de
Wat gebeurt er met de terugleverkosten van zonnestroom als de salderingsregeling wordt afgeschaft?
Energiebedrijven brengen tegenwoordig kosten in rekening als je zonnestroom teruglevert aan het elektriciteitsnet: terugleverkosten. Maar wat kun je verwachten als de salderingsregeling wordt
Communicatiekit Zonnepanelen checker: help bewoners hun terugverdientijd te berekenen
Wil je bewoners informeren over wat zonnepanelen nog opleveren nu de salderingsregeling wordt afgeschaft? Gebruik de Zonnepanelen checker van HIER. Hiermee geef je bewoners een eerlijk en objectief
Onderzoek CE Delft & TNO: wat leveren zonnepanelen op zonder salderingsregeling?
De salderingsregeling maakte zonnepanelen jarenlang financieel aantrekkelijk. Nu wil het kabinet de salderingsregeling per 1 januari 2027 afschaffen*. Wat betekent dat voor de energierekening van
Terugkijken: webinar 'Spouwmuurisolatie met e-DNA methode'
Isolatiebedrijven moeten zich aan regels houden om diersoorten zoals vleermuizen te beschermen. De huidige regelgeving is volgens sommige bedrijven echter moeilijk werkbaar. In dit webinar wordt een
Als gemeente samenwerken met energiecoöperaties: de basics
Aandacht voor constructieve samenwerking tussen gemeenten en energiecoöperaties is essentieel om de uitvoering van de lokale energietransitie te laten slagen. Wat zijn succesfactoren en hoe pak je het
Omvormers bij zonnepanelen kunnen slimmer worden (en dat is nodig)
Gratis hulp bij collectief energie besparen: vijf aanpakken van de Participatiecoalitie
Aan de slag met energie besparen in de buurt? De Participatiecoalitie biedt bewonersgroepen en gemeenten kosteloze ondersteuning aan bij het opzetten van collectieve acties. We hebben verschillende
Communicatiekit Energiehulp: maak energiecoaches zichtbaar
Hebben jullie energiecoaches en/of fixteams onder jullie hoede, en wil je dat zij beter zichtbaar zijn in de buurt? Wijs ze dan op het SlimmeBuren overzicht van HIER! Iedereen die actief is als
Analyse Europese verkiezingsprogramma's 2024
De stempassen en kieslijsten voor de verkiezingen van het Europees Parlement zijn inmiddels verzonden. Op donderdag 6 juni 2024 mogen alle stemgerechtigden in Nederland weer een vakje aankruisen op
Energiedelen in je buurt: de pilots FlexCity en Flexpower
De energietransitie betekent de komst van warmtepompen, zonnepanelen en elektrische voertuigen. Die zorgen voor een zwaardere belasting van het elektriciteitsnet, bijvoorbeeld wanneer de zon schijnt
Spanning in de straat: omgaan met netcongestie in het laagspanningsnet
Mede door de sterke groei van zonnestroom nemen spanningsklachten in het laagspanningsnet op steeds meer plaatsen toe. Hoe complex is deze kwestie? Hoe gaan netbeheerders ermee om? En wat kunnen
Zijn batterijen voor lokale energieprojecten een goed idee?
Door lokale netcongestie dromen steeds meer coöperaties over het opslaan van hun duurzaam opgewekte energie. Maar wanneer is dat interessant voor coöperatieve wind- en zonprojecten? Onderzoeksbureau
Isolatiesector en SGS ontwikkelen aanpak vleermuisvriendelijk isoleren met eDNA
SGS en de isolatiesector hebben een protocol ontwikkeld om vleermuizen in spouwmuren op te sporen met een slimme eDNA-methode. Als de methode door de provincies wordt goedgekeurd, kunnen
Notitie HIER: 'De rol van een energiehuis'
Het kan jaren duren om een aardgasvrijplan voor een buurt te maken. Om te voorkomen dat die tijd verloren gaat, is het handig om direct te beginnen met gericht energie besparen. Een 'energiehuis' kan
RVO: handreiking samenwerken met energiecoöperaties voor gemeenten
Goed samenspel tussen gemeenten en bewonersinitiatieven in de energietransitie blijft belangrijk. Beiden partijen hebben er baat bij dat de samenwerking soepel verloopt. Rijksdienst voor Ondernemend
Column: "bewonersgroepen nodig voor communicatie over congestie laagspanningsnet”
Rapport: Thuisbatterijen in de energietransitie
NPLW maakt handreiking uitvoeringsplan
Een samenhangende energiebesparingsaanpak: zo doen ze het in West-Brabant
In West-Brabant zijn de afgelopen jaren langs de A-16 28 windmolens, in totaal 100 MW gebouwd. Daarbij is met de negen ontwikkelaars afgesproken dat een kwart van het rendement van de windmolens wordt
'Contingentenaanpak moet dienstbaar zijn aan lokale aanpak'
Nieuwe opwekprojecten op Rijksgronden
Aanscherpte ‘Voorkeursvolgorde zon’: zon op land wordt moeilijker
Vleermuizen en na-isolatie: rem op warmtetransitie of nieuwe reden voor een buurtgerichte aanpak
Op 4 oktober heeft het ministerie van BZK een brief aan de Kamer gestuurd met daarin een tijdelijke oplossing voor woningeigenaren om spouwmuren en daken vogel- en vleermuisvriendelijk te kunnen
Monitor Financiële Participatie 2022: lokaal eigendom neemt in absolute zin toe
In de derde editie van de Monitor Financiële Participatie wordt de balans opgemaakt van het aandeel hernieuwbare energie (wind en zon) op land. Net als de Participatiemonitor in 2020 en 2021, is de
Drukte op het stroomnet en zonnepanelen die uitvallen: dit moet je weten
Analyse verkiezingsprogramma op thema’s groene energie en bewonersinitiatieven
De verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezing zijn bekend. HIER lichtte ze alle 18 door op de thema’s energie, bewoners en burgerinitiatieven. Hieronder zetten we onze bevindingen op een
Webinar terugkijken: Vleermuizen, de wet natuurbescherming en isolatie
Onderhandelingen Wet collectieve warmte lopen vast
Er is onenigheid over de concept-warmtewet. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) willen bij de openbare aanwijsprocedure
Video's PAW: innovatieve aanpakken van bewonersinitiatieven
Het Programma Aardgasvrije Wijken heeft inmiddels behoorlijk wat proeftuinen waarin een bewonersinitiatief een grote rol speelt. In vier video's delen initiatiefnemers hoe hun innovatieve aanpak eruit
NVDE: 'Niet biomassa maar fossiele energie afbouwen'
Het besluit van het kabinet om te stoppen met de subsidie voor nieuwe projecten met biomassa voor lage temperatuur warmte (tot 100 graden) maakt het veel moeilijker en duurder om de gebouwde omgeving
SER pleit voor hoogwaardige inzet biomassa met tijdelijke rol bij warmtecentrales
Duurzame biogrondstoffen – de nieuwe term voor biomassa - vormen een noodzakelijke en waardevolle bron voor een CO2-neutrale en circulaire economie en zijn nodig om de klimaatdoelen te halen. De
Wet collectieve warmtevoorziening kiest verkeerde volgorde besluitvorming
Het wetsvoorstel voor de nieuwe warmtewet bevat veel punten die op draagvlak kunnen rekenen bij bewonersinitiatieven, maar gaat in de huidige vorm niet goed werken. Dat is de kern van de reactie van