NVDE, HIER en SKAO presenteren de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie
Onderzoeksbureau Common Futures ontwikkelde de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie: een stappenplan om een klimaatplan op te stellen en een inspiratieboek met voorbeelden van impactvolle maatregelen. De meeste gemeenten hebben voor zichzelf klimaatdoelen bepaald en willen minder afhankelijk worden van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Maar vaak is het pad daar naartoe nog niet (helemaal) duidelijk, of zit er een gat tussen de actuele prognose en het doel. Deze wegwijzer is een gereedschapskist om gemeentelijke energiedoelen te halen. De wegwijzer is een initiatief van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Klimaatstichting HIER en de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO).
55% emissiereductie en klimaatneutraal in 2050
Nederland staat voor een grote uitdaging om haar klimaatdoelstellingen te halen: 55% emissiereductie in 2030 ten opzichte van 1990 en volledige klimaatneutraliteit in 2050. Bij het werken aan deze doelen zullen we ook onze energievoorziening structureel verduurzamen en minder afhankelijk worden van fossiele importen. Gemeenten spelen daarbij een sleutelrol. Zij bepalen in hoge mate het tempo en de vorm van de energietransitie, bijvoorbeeld door besluiten over de aanleg van warmtenetten, de inrichting van emissievrije mobiliteit of de verduurzaming van bedrijventerreinen. Gemeentelijk beleid op emissiereductie bepaalt zo in sterke mate de vaart waarmee nationale doelen behaald kunnen worden, en draagt bij aan de veerkracht van gemeenten en hun inwoners door grotere energieonafhankelijkheid.
Gemeentelijk energiebeleid is cruciaal
“Gemeenten zijn cruciaal om grip te krijgen op onze eigen energievoorziening,” vertelt Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE. “Ze gaan over de vraag hoe Nederland van het aardgas afkomt in wijken en over milieuzones voor het verkeer. En ze zijn ook aan zet om ruimte te creëren voor energie(infra)projecten. Deze wegwijzer helpt gemeenten hierbij. Gemeentelijk energiebeleid is extra belangrijk in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2026.”
Van zonnepanelen op het gemeentehuis tot grote impact
HIER- en SKAO-directeur Gijs Termeer: "Deze wegwijzer is een handreiking die helpt om door te krijgen wat nou de echt grote brokken zijn die je als gemeente kunt oppakken om bij die klimaatdoelen te komen. Want zonnepanelen op het gemeentehuis kunnen er supermooi uit zien, maar het aanleggen van een warmtenet in een wijk heeft een veel grotere impact. Al is een warmtenet minder sexy, en veel minder makkelijk."
Van der Gaag: "Het begint ermee in kaart te brengen waar de emissies binnen jouw gemeente vandaan komen. Wat komt er uit de gebouwde omgeving?, wat uit de industrie, landbouw, of mobiliteit? Alle grote bronnen van CO2-reductie binnen een gemeente moeten op een rij worden gezet en gekwantificeerd. Stap twee is het identificeren welke mogelijke maatregelen lokaal te nemen zijn. De CO2-uitstoot van de elektriciteit die jouw gemeente gebruikt, wordt voor een groot deel door landelijk en Europees beleid bepaald. De stroom uit het stopcontact is qua CO-footprint in Putten niet anders dan in Heerlen. Wat gemeenten wel kunnen, is handhaven op de energiebespaarplicht voor industrie. Een andere grote mogelijkheid is het aardgasvrij of -arm maken van woningen en kantoren. Ook emissievrije zones hebben een stevige impact. Stap drie is het vertalen van die potentiële maatregelen naar daadwerkelijke acties in jouw gemeentelijke klimaatbeleid."
De Wegwijzer bestaat uit een stappenplan en een inspiratieboek
In het stappenplan wordt gemeenten die een klimaatplan (willen) ontwikkelen een structuur aangeboden voor:
- Het in kaart brengen van emissies van de sectoren gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw. Historisch, nu, en in de toekomst.
- Het identificeren en selecteren van maatregelen om de lokale emissies te verminderen.
- Het verankeren van klimaatbeleid binnen de gemeentelijke organisatie.
In het inspiratieboek staan negen voorbeelden van gemeenten die grote stappen wisten te zetten met lokale maatregelen. Denk aan een loket voor het verduurzamen van VVE’s, collectieve inkoop van verduurzamingsmaatregelen voor woningen, een zero-emissiezone voor stadslogistiek, stimulerend toezicht op de energiebesparingsplicht en pionieren met warmtenetten. We hopen dat deze Wegwijzer iedere gemeente in staat stelt om klimaatdoelen te definiëren en een gedegen plan op te stellen om ze te behalen. Direct aan de slag met de wegwijzer >
Online presentatiebijeenkomst
Op woensdag 17 december nemen we lokale ambtenaren, bestuurders, politici en overige geïnteresseerden in een uur tijdens een digitale Lunch & Learn mee door het stappenplan en inspireren we je met succesvolle voorbeelden. Zien we je daar?
- Woensdag 17 december
- 12:15 - 13:15 uur
Online via Microsoft Teams.
Lees hier het artikel in Binnenlands Bestuur over de Wegwijzer Gemeentelijke Emissiereductie.
De wegwijzer is een initiatief van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Klimaatstichting HIER en de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO) en werd ontwikkeld door onderzoeksbureau Common Futures.