Je huis verduurzamen in 5 slimme stappen

Stap 1 | Slim & zuinig omgaan met je verwarming 

Wist je dat er vaak al een hoop winst te behalen valt zonder dat je een cent uitgeeft? Om met onderstaande dingen aan de slag te gaan hoef je niets extra's in huis te halen. Je kunt er direct mee beginnen. 

• Zet de verwarming een graadje lager. Per graad scheelt dat ongeveer 6% gasverbruik, dus dat is echt wel de moeite waard! Zoek zelf uit hoe laag je kunt gaan zonder dat het oncomfortabel wordt, en vergeet niet om altijd eerst een trui aan te trekken voordat je de verwarming weer hoger zet.
• Zet 's nachts en als je niet thuis bent de verwarming op 15 graden. Als je ligt te slapen of naar de dierentuin gaat, is het nergens voor nodig om je huiskamer te verwarmen. Met een klokthermostaat of een slimme thermostaat kun je zelf instellen hoe laat de verwarming lager gaat én hoe laat 'ie weer aan moet springen zodat je huiskamer in de ochtend op tijd warm is. Lees hier waarom dit net even anders werkt als je vloerverwarming hebt.
• Verwarm niet meer ruimtes dan nodig. Een comfortabele huiskamer is natuurlijk wel zo lekker. Maar is het echt nodig om de gang en zolder ook te verwarmen als je weet dat het behoorlijk scheelt op je energierekening? Vergeet ook niet om de deuren tussen kamers goed dicht te houden, anders ontsnapt er alsnog veel warmte. Als je veel op één plek in huis bent kun je ook denken aan bijverwarming.
• Verlaag de temperatuur van je cv-ketel. Ketels staan vaak standaard ingesteld op 80 of 90 graden, terwijl ze het huis ook warm krijgen met een veel lagere temperatuur. En hoe minder warm je cv-ketel het water hoeft te maken, hoe zuiniger hij werkt. Het is meestal verrassend makkelijk om zelf te doen en zo gepiept! Je kunt ervoor kiezen om de ketel op 50 (of zelfs 40) graden te zetten en de temperatuur stap voor stap te verhogen als het toch niet warm genoeg wordt. Of je doet het andersom en begint met 70 graden om stap voor stap omlaag te werken.
• Ventileer voldoende, maar houd verder de ramen dicht. Je hebt namelijk frisse lucht nodig, maar te veel frisse lucht zorgt alleen maar voor een hoge energierekening. Lees meer over verstandig ventileren.

• Spouwmuurisolatie. Huizen die vanaf 1920 gebouwd zijn hebben vaak een spouwmuur, oftewel een dubbele buitenmuur met een ruimte ertussen. Als die nog niet (goed) geïsoleerd is, kun je dit door een bedrijf laten doen. Al het werk vindt buiten plaats via gaatjes in de gevel die achteraf netjes gedicht worden. Je betaalt ongeveer €600 tot enkele duizenden euro's, afhankelijk van hoe groot je gevel is.
• HR++(+) glas is soms een goed idee. Het hangt ervan af hoe goed je glas al is en of er een betere variant in je bestaande kozijnen past. Als je kozijnen ook aan vervanging toe zijn, hoort glas vervangen eigenlijk bij stap 4. Lees hier meer over de verschillende soorten glas en welke verbeteringen er mogelijk zijn. De kosten verschillen behoorlijk per situatie, vooral omdat sommige huizen veel glas hebben en andere weinig. Je kunt er ook voor kiezen om eerst alleen de benedenverdieping aan te pakken.
• Zonnepanelen zijn een goed idee als je dak geschikt is. Doordat je zelf energie opwekt verdien je ze in 6-8 jaar terug, en daarna maken ze winst. Op dit moment kun je de opgewekte stroom ‘salderen’ (lees hier hoe dat zit). Deze regeling wordt aangepast. De terugverdientijd wordt dan mogelijk iets langer, maar zonnepanelen blijven ook dan voordelig. Bereken hier de terugverdientijd van zonnepanelen in jouw situatie. Bij je zonnepanelen hoort een omvormer, en het is handig om nu vast te kiezen voor een model dat in de toekomst geschikt is voor een thuisbatterij. 

Soms ook slim: hybride warmtepomp of infraroodpanelen 

Je kunt bij deze stap ook al nadenken over nieuwe manieren om je huis te verwarmen. Waarschijnlijk ben je nog niet klaar voor een volledig aardgasvrij huis, maar een deel van de warmte die je graag in huis wilt hebben kan door een hybride warmtepomp of infraroodpanelen verzorgd worden. Of dit een goed idee is, verschilt per situatie. 

• Een hybride warmtepomp. Dit elektrische apparaat verzorgt een deel van het jaar je verwarming. Als het buiten te koud wordt, werkt hij niet meer efficiënt en neemt je cv-ketel het over zodat je huis toch lekker warm wordt. Check hier of een hybride warmtepomp in jouw geval een goed idee is.
• Je kunt ook verwarmen (en koelen) met een airco. Dat is aardgasvrij, maar meestal kun je er niet je hele huis mee te verwarmen. Lees je daarom goed in of het slim is om een airco te nemen om mee te verwarmen.
• Infraroodpanelen. Deze elektrische verwarmingselementen geven lekkere stralingswarmte als je er dichtbij zit. Maar als je ze hard laat werken, gebruiken ze erg veel stroom. Ze zijn meestal vooral geschikt op plekken waar je maar kort hoeft te verwarmen, of als bijverwarming. Er zijn ook mensen die alleen met infraroodpanelen verwarmen en ze toch zuinig weten te gebruiken.  

Stap 4 | Maatregelen bij ‘natuurlijke momenten’ 

Er zijn nog een paar isolatiemaatregelen over die wat ingrijpender zijn omdat ze meer kosten of zooi geven in huis. Om beide redenen is het vaak handig om de maatregelen te nemen op een moment dat je toch al aan de slag ging met een verbouwing of onderhoud aan je huis. Als je een muur, kozijnen of dak verbetert, kost het vaak niet zoveel extra om direct een goed geïsoleerde versie te nemen. En die paar dagen zooi in huis waren toch al onvermijdelijk.  

• Dakisolatie. Dit kan aan de buiten- of binnenkant van je dak. Aan de buitenkant betekent doorgaans dat je hele dakbedekking eraf moet, en dat is best een klus die aardig wat kost. Veel mensen kiezen er daarom pas voor als het bijvoorbeeld al tijd was voor nieuwe dakpannen. Zo sla je twee vliegen in één klap. Aan de binnenkant van het dak isoleren kan ook heel goed. Dat geeft wel rommel op zolder, maar als je de zolder al ging verbouwen maakt dat misschien niet zoveel uit. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om het eerder te doen als je liever zo snel mogelijk veel energie bespaart. Ben je handig? Je zou ook zelf je dak kunnen isoleren.
• Nieuwe kozijnen met HR++(+) glas. Als je toe bent aan nieuwe kozijnen, zorg dan dat je goed isolerende exemplaren neemt met dubbele kierdichting en minimaal HR++ glas. Triple glas isoleert nog beter en is na aftrek van subsidie vaak niet eens zoveel duurder. Let er ook op dat je kozijnen met ventilatieroosters neemt, want genoeg frisse lucht in huis is belangrijk.
• Gevelisolatie. Ga je binnen aan de slag met muren? En zijn deze nog niet goed geïsoleerd, bijvoorbeeld omdat je geen spouwmuur hebt? Overweeg dan om een voorzetwand te (laten) plaatsen. Je levert binnen een beetje ruimte in, maar je krijgt er comfort en een lagere energierekening voor terug. Vaak kun je de gevel ook aan de buitenkant helemaal in laten pakken met isolatiemateriaal. Deze vorm van isolatie is erg effectief, maar kost ook vrij veel. En als je huis tegen dat van je buren aanzit, verspringt de gevel omdat die van jou dikker is geworden.
• Uitbouwen. Is het tijd om je huis een stukje groter te maken? Je nieuwe uitbouw is sowieso heel energiezuinig ontworpen, anders krijg je geen vergunning.
• Mechanische ventilatie. Als je huis goed geïsoleerd is, moet je extra goed opletten dat je wel voldoende ventileert. Er zitten immers geen kieren en spleten meer in je huis. Mechanische ventilatie zorgt ervoor dat er voldoende frisse lucht aangezogen wordt. Zorg dat je een versie neemt met een CO₂- en luchtvochtigheidmeter, dan ventileer je altijd genoeg maar nooit te veel (want daarmee verlies je warmte). Je kunt ook direct gaan voor balansventilatie met warmteterugwinning (zie stap 5).
• Koken op inductie. Als je een nieuwe keuken (of alleen een nieuw fornuis) neemt, kies dan voor een inductiekookplaat. Het is meestal niet handig om nu nog te kiezen voor een toestel op gas. Bovendien zijn de mensen die al overstapten doorgaans erg positief over koken op inductie. 
• Of lees de acht goede momenten om je huis te verduurzamen.
   

Stap 5 | Alternatieven voor aardgas 

Je huis is inmiddels behoorlijk energiezuinig gemaakt. De laatste stap is om over te stappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Dat kun je in je eentje doen, maar soms is een collectieve oplossing met je hele buurt veel interessanter. Het verschilt per situatie welke oplossing het meest voor de hand ligt.  

Individueel 

• Een volledig elektrische warmtepomp is een optie voor je goed geïsoleerde huis. Die gebruikt alleen maar stroom en geen aardgas. Wel moeten je radiatoren of vloerverwarming geschikt zijn voor verwarmen op lage temperatuur. Dit moet je misschien dus nog aanpassen. Er bestaan ook warmtepompen die niet verwarmen met radiatoren of vloerverwarming, maar warme lucht je kamer in blazen. 
• Infraroodpanelen leveren plaatselijk warmte en verwarmen dus niet je hele huis. Dit kan je prima vinden, maar het comfort is anders dan je misschien gewend bent met kamers die volledig verwarmd zijn. Het is wel belangrijk om ze slim (dus niet te veel) aan te zetten, want anders gebruiken ze erg veel stroom. Vaak worden ze alleen gebruikt als bijverwarming in ruimtes waar je minder vaak bent. 

Collectief met je buurt 

• Een warmtenet. Warmtenetten zorgen ervoor dat er warm water via een ondergronds buizenstelsel naar huizen stroomt. Dit warme water verwarmt vervolgens jouw woning. Als er veel huizen dichtbij elkaar staan, is het vaak goedkoper om die samen aan te sluiten op een warmtenet. Een warmtenet aanleggen is een groot project dat alleen werkt als er genoeg mensen meedoen, dus je kunt niet zomaar even een warmtenetaansluiting nemen.

Lees ook:

• Wat kost aardgasvrij wonen en wie betaalt dat?
• Zelfvoorzienend wonen: wat is nodig voor een eigen energievoorziening?