Je huis verduurzamen in 5 slimme stappen

Stap 1 | Slim & zuinig omgaan met je verwarming 

Wist je dat er vaak al een hoop winst te behalen valt zonder dat je een cent uitgeeft? Om met onderstaande dingen aan de slag te gaan hoef je niets extra's in huis te halen. Je kunt er direct mee beginnen. 

• Zet de verwarming een graadje lager. Per graad scheelt dat ongeveer 6% gasverbruik, dus dat is echt wel de moeite waard! Zoek zelf uit hoe laag je kunt gaan zonder dat het oncomfortabel wordt en vergeet niet om altijd eerst een trui aan te trekken voordat je de verwarming weer hoger zet.
• Zet 's nachts en als je niet thuis bent de verwarming op 15 graden. Met een klokthermostaat of een slimme thermostaat kun je zelf instellen hoe laat de verwarming lager gaat én hoe laat 'ie weer aan moet springen zodat je huiskamer in de ochtend op tijd warm is. Heb je vloerverwarming of een warmtepomp? Deze systemen zijn trager en efficiënter bij een gelijkmatige temperatuur.
• Verwarm niet meer ruimtes dan nodig. Zeker als je veel op één (thuiswerk)plek zit, hoeft niet het hele huis warm te zijn. Vergeet ook niet om de deuren tussen kamers goed dicht te houden, anders ontsnapt er alsnog veel warmte. Je kunt bijvoorbeeld ook denken aan bijverwarming van één ruimte.
• Verlaag de temperatuur van je cv-ketel. Ketels staan vaak standaard ingesteld op 80 of 90 graden, terwijl ze het huis ook warm krijgen met een veel lagere temperatuur. En hoe minder warm je cv-ketel het water hoeft te maken, hoe zuiniger hij werkt. Het is meestal verrassend makkelijk om zelf te doen en binnen 2 minuten gepiept!
• Ventileer voldoende, maar houd verder de ramen dicht. Je hebt namelijk frisse lucht nodig, maar te veel frisse lucht zorgt alleen maar voor een hoge energierekening. Lees meer over verstandig ventileren.

Stap 3 | Grote maatregelen die wat kosten maar slim zijn om te nemen 

Nu je alle kleine dingen hebt aangepakt is het tijd voor de iets grotere stappen. Die kosten geld, maar je verdient de meeste maatregelen binnen 5 tot 10 jaar terug. En je kunt ze meteen laten uitvoeren zonder dat het al te veel rotzooi en gedoe in huis oplevert. Hoe sneller je ermee aan de slag gaat, hoe sneller je het effect op je energierekening zal merken. 

• Waterzijdig inregelen van je verwarming. Radiatoren zijn vaak niet optimaal ingesteld waardoor ze meer energie gebruiken dan nodig. Een gespecialiseerde monteur kan dit voor je regelen.
• Vloerisolatie. Hiermee zorg je voor warmere voeten én bespaar je energie. In veel gevallen kan een isolatiebedrijf de vloer via de kruipruimte isoleren waardoor het geen zooi geeft in huis.
• Spouwmuurisolatie. Huizen die vanaf 1920 gebouwd zijn hebben vaak een spouwmuur, oftewel een dubbele buitenmuur met een ruimte ertussen. Als die nog niet (goed) geïsoleerd is, kun je dit door een bedrijf laten doen.
• HR++(+) glas is soms een goed idee. Het hangt ervan af hoe goed je glas al is en of er een betere variant in je bestaande kozijnen past. Als je kozijnen ook aan vervanging toe zijn, hoort glas vervangen eigenlijk bij stap 4. Lees hier meer over de verschillende soorten glas en welke verbeteringen er mogelijk zijn.
• Zonnepanelen zijn een slimme keuze als je dak geschikt is. Je wekt je eigen stroom op en verlaagt direct je energierekening. Op dit moment kun je de opgewekte stroom nog ‘salderen’ (lees hier hoe dat zit). Deze regeling verandert in 2027. Daardoor kan de terugverdientijd iets langer worden, maar zonnepanelen verdienen zich nog steeds ruimschoots binnen hun levensduur terug. Benieuwd wat dat in jouw situatie betekent? Bereken hier eenvoudig de terugverdientijd van zonnepanelen in jouw situatie. 

Bijna aardgasvrij: hybride warmtepomp of infraroodpanelen 

Je kunt bij deze stap ook al nadenken over nieuwe manieren om je huis te verwarmen. Misschien ben je nog niet helemaal klaar voor een volledig aardgasvrij huis, maar een deel van de warmte die je graag in huis wilt hebben kan door een hybride warmtepomp of infraroodpanelen verzorgd worden. Of dit een goed idee is, verschilt per situatie. 

• Een hybride warmtepomp. Dit elektrische apparaat verzorgt een deel van het jaar je verwarming. Als het buiten te koud wordt, werkt hij minder efficiënt en neemt je cv-ketel het over zodat je huis toch lekker warm wordt. Check hier of een hybride warmtepomp in jouw geval een goed idee is.
• Je kunt ook verwarmen (en koelen) met een airco. Dat is aardgasvrij, maar hier kun je niet je hele huis mee te verwarmen. Lees je daarom goed in of het slim is om een airco te nemen om mee te verwarmen.
• Infraroodpanelen. Deze elektrische verwarmingselementen geven lekkere stralingswarmte als je er dichtbij zit. Maar als je ze hard laat werken, gebruiken ze erg veel stroom. Ze zijn meestal vooral geschikt op plekken waar je maar kort hoeft te verwarmen, of als bijverwarming, bijvoorbeeld op een studeer of werkplek  

Stap 4 | Maatregelen bij ‘natuurlijke momenten’ 

Er zijn nog een paar isolatiemaatregelen over die wat ingrijpender zijn omdat ze meer kosten of zooi geven in huis. Om beide redenen is het vaak handig om de maatregelen te nemen op een moment dat je toch al aan de slag ging met een verbouwing of onderhoud aan je huis. Als je een muur, kozijnen of dak verbetert, kost het vaak niet zoveel extra om direct een goed geïsoleerde versie te nemen. En die paar dagen zooi in huis waren toch al onvermijdelijk. Dit zijn 8 natuurlijke momenten om je huis te verduurzamen. 

• Maak je van de zolder een extra slaapkamer? Pak dan de dakisolatie mee. Dit kan aan de buiten- of binnenkant van je dak. Aan de buitenkant betekent doorgaans dat je hele dakbedekking eraf moet, meestal is dat slim als het al tijd is voor nieuwe dakpannen. Zo sla je twee vliegen in één klap. Aan de binnenkant van het dak isoleren kan ook heel goed. Dat geeft wel rommel op zolder, maar als je de zolder al ging verbouwen maakt dat misschien niet zoveel uit. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om het eerder te doen als je liever zo snel mogelijk veel energie bespaart. Ben je handig? Je zou ook zelf je dak kunnen isoleren.
• Verhuis je naar een huis met enkelglas of dubbelglas? Vervang deze dan voor nieuwe kozijnen met HR++(+) glas. Als je toe bent aan nieuwe kozijnen, zorg dan dat je goed isolerende exemplaren neemt met dubbele kierdichting en minimaal HR++ glas. Triple glas isoleert nog beter en is na aftrek van subsidie vaak niet eens zoveel duurder. Let er ook op dat je kozijnen met ventilatieroosters neemt, want genoeg frisse lucht in huis is belangrijk.
• Ga je binnen aan de slag met muren voor een nieuwe badkamer of keuken? En zijn deze nog niet goed geïsoleerd, bijvoorbeeld omdat je geen spouwmuur hebt? Overweeg dan om een voorzetwand te (laten) plaatsen.
• Is het tijd om je huis een stukje groter te maken? Je nieuwe uitbouw is sowieso heel energiezuinig ontworpen, anders krijg je geen vergunning.
• Vergeet dan ook niet de mechanische ventilatie. Als je huis goed geïsoleerd is, moet je extra goed opletten dat je wel voldoende ventileert. Je kunt ook direct gaan voor balansventilatie met warmteterugwinning (zie stap 5).
• Als je een nieuwe keuken (of alleen een nieuw fornuis) neemt, kies dan voor een inductiekookplaat. Het is meestal niet handig om nu nog te kiezen voor een toestel op gas. Bovendien zijn de mensen die al overstapten doorgaans erg positief over koken op inductie. Je kunt ook meteen denken aan een kokendwaterkraan.

Stap 5 | Alternatieven voor aardgas 

Je huis is inmiddels behoorlijk energiezuinig gemaakt. De laatste stap is om over te stappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Dat kun je in je eentje doen, maar soms is een collectieve oplossing met je hele buurt veel interessanter. Het verschilt per situatie welke oplossing het meest voor de hand ligt.  

Individueel 

• Duurzaam gas is een alternatief voor aardgas omdat het geen fossiele brandstof is, en het zorgt voor minder CO₂ uitstoot. Er is bijvoorbeeld groen gas, en ook waterstof is een vorm van duurzaam gas. Het is wel schaars, en zal daarom zeker voorlopig geen grote rol spelen bij het verwarmen van huizen.
• Een volledig elektrische warmtepomp is een optie voor je goed geïsoleerde huis. Die gebruikt alleen maar stroom en geen aardgas. Wel moeten je radiatoren of vloerverwarming geschikt zijn voor verwarmen op lage temperatuur. Dit moet je misschien dus nog aanpassen. Een airco die kan koelen en verwarmen kan meestal maar één ruimte verwarmen.
• Infraroodpanelen leveren plaatselijk warmte en verwarmen dus niet je hele huis. Dit kan je prima vinden, maar het comfort is anders dan je misschien gewend bent met kamers die volledig verwarmd zijn. Het is wel belangrijk om ze slim (dus niet te veel) aan te zetten, want anders gebruiken ze erg veel stroom. Vaak worden ze alleen gebruikt als bijverwarming in ruimtes waar je minder vaak bent of juist de hele dag zit.
• Alternatieven voor de boiler die je (tap)water verwarmt met behulp van gas zijn o.a. de elektrische boiler, zonnestroomboiler, zonneboiler. In de keuken kun je denken aan een kokendwaterkraan.
• Koken kan ook heel goed op inductie of een keramische kookplaat in plaats van gas.
• Wil je zelf al je energie opwekken en volledig onafhankelijk zijn van het stroom- en gasnet? Lees dan eens ons artikel over zelfvoorzienend wonen.
• In een thuisbatterij of thuisaccu sla je zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen op voor een later moment. Zo gebruik je meer van je eigen zonnestroom en heb je minder stroom nodig van een energieleverancier. We leggen je uit hoe het werkt, zodat je de keuze kunt maken of de thuisbatterij voor jou de investering waard is.

Collectief met je buurt 

• Een warmtenet. Warmtenetten zorgen ervoor dat er warm water via een ondergronds buizenstelsel naar huizen stroomt. Dit warme water verwarmt vervolgens jouw woning. Als er veel huizen dichtbij elkaar staan, is het vaak goedkoper om die samen aan te sluiten op een warmtenet. Een warmtenet aanleggen is een groot project dat alleen werkt als er genoeg mensen meedoen, dus je kunt niet zomaar even een warmtenetaansluiting nemen.
• Een mini-warmtenet kan een oplossing om samen met je buren van het gas af te gaan. 

Lees ook:

• Wat kost aardgasvrij wonen en wie betaalt dat?
• Zelfvoorzienend wonen: wat is nodig voor een eigen energievoorziening?
• Waarom stoppen we met aardgas?