Wat kost aardgasvrij wonen en wie betaalt dat?

Er gaan veel verhalen rond over wat aardgasvrij wonen kost. De werkelijkheid is dat het per situatie heel verschillend kan zijn. Maar wanneer is het dan eigenlijk duur, en wanneer valt het juist wel mee? En minstens zo belangrijk: wie draait er op voor de kosten? In dit artikel beantwoorden we deze vragen en geven we je een overzicht van de financiële en praktische aspecten van het wonen zonder aardgas.

Snel naar:

Wat betekent aardgasvrij wonen?
Aardgasvrij: wie gaat dat betalen?
Subsidies en leningen
Waar hangen de kosten vanaf?
Vergeet deze kosten niet
Ervaringen van andere bewoners

Wat betekent aardgasvrij wonen?

Aardgasvrij wonen houdt in dat je huis geen aardgas meer gebruikt voor verwarming, warm water, of koken. Dit wordt meestal bereikt door over te stappen op duurzame alternatieven zoals een warmtepomp, inductiekoken, of stadsverwarming. Het doel is om de CO2-uitstoot te verminderen en daardoor het klimaatprobleem te helpen. In dit artikel lees je meer over wat aardgasvrij wonen is.

Aardgasvrij: wie gaat dat betalen?

Als je leest over warmtepompen, stadsverwarming en koken op inductie, gaat het in veel gevallen om één of meerdere aanpassingen in woningen. Misschien is daarom de belangrijkste vraag die jij hebt over aardgasvrij wonen: word ik straks opgezadeld met allemaal hoge kosten? Het korte antwoord dat we je kunnen geven: als het goed is niet. In Nederland wordt nu gemeente onderzocht hoe we dat ook werkelijk voor elkaar kunnen krijgen.

De kosten voor het aardgasvrij maken van een woning kunnen namelijk sterk variëren, het hangt af van verschillende factoren zoals de leeftijd van een woning, de huidige staat van isolatie en welke aardgasvrije verwarmingssystemen er mogelijk zijn.

Woonlastenneutraal

In het Klimaatakkoord staat dat Nederland tot 2050 stap voor stap gaat stoppen met aardgas. Daar staat ook het uitgangspunt in dat dit voor bewoners woonlastenneutraal gebeurt. Het idee daarvan is dat je als bewoner per maand niet duurder uit bent dan nu met aardgas.

In de praktijk kan dat wel nog verschillende dingen betekenen. Moet je bijvoorbeeld investeren en verdien je dat terug met een lage energierekening? En kun je daarvoor dan geld lenen? Of word je aangesloten op een warmtenet en betaal je straks maandelijks aan het warmtebedrijf?

Zoeken naar antwoorden hoeft niet alleen

Je kunt er voor kiezen om zelf aardgasvrij te gaan wonen omdat je dat graag wil, bijvoorbeeld met een hybride of all electric warmtepomp. Maar dat hoeft nog niet. Je gemeente heeft de verantwoordelijkheid om uiterlijk in 2050 alle wijken aardgasvrij te maken. Hoe je gemeente dat aanpakt, kan per wijk verschillen. Er wordt dan samengewerkt met bewonersinitiatieven, woningcorporaties, netbeheerders, en andere organisaties en bedrijven. Al deze partijen zoeken samen met bewoners naar de beste duurzame oplossing die voor iedereen betaalbaar is.

In veel gevallen is het dus verstandig om mee te doen op het moment dat er daadwerkelijk plannen voor jouw hele wijk worden gemaakt. Dat scheelt jou een hoop uitzoekwerk, en misschien ook zorgen.

Samenwerken met je buren loont

Geen zin om te wachten tot er plannen op je afkomen, maar wil je wél graag samenwerken? Het levert vaak voordeel op als je met een aantal buren samen isolatiemaatregelen neemt. Bovendien kun je taken verdelen en hoeft niet iedereen zelf te onderzoeken welk bedrijf het kan gaan uitvoeren. Dat geldt ook als je aardgasvrij wil worden met je buren. Lees hier meer over hoe dat in zijn werk gaat.

Subsidies en leningen voor verduurzamen

Maatregelen zoals isolatie, zonnepanelen en warmtepompen kosten natuurlijk geld. Gelukkig zijn er verschillende subsidieregelingen en leningen die je een eind op weg helpen. We hebben op een rijtje gezet welke je moet kennen als je met je eigen huis aan de slag wil.

Bekijk de regelingen

Waar hangen de kosten vanaf?

Het is vaak best lastig om een duidelijk antwoord te geven op wat het kost om je huis aardgasvrij te maken. Er zijn namelijk verschillende factoren die bepalen hoe jouw huis (of je hele buurt) van het gas af kan, en wie daarin investeert.

De kosten die jij als bewoner maakt kun je opsplitsen in twee delen:

Je huis voorbereiden op een manier om aardgasvrij te koken en verwarmen, oftewel aardgasvrij-klaar worden. Welke maatregelen er nodig zijn hangt sterk af van de manier waarop je straks aardgasvrij gaat wonen. Je kunt bij deze kosten bijvoorbeeld denken aan isolatie, vloerverwarming of nieuwe radiatoren en ventilatie.
Een nieuwe techniek om je huis te verwarmen. Hierbij kun je denken aan de aanschaf van een warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet.

Daarnaast is het belangrijk wat je maandelijkse lasten worden, want een investering kun je soms terugverdienen met een lagere energierekening. Je betaalt in ieder geval geen vastrecht meer voor je gasaansluiting, en dat scheelt al ongeveer €250,- per jaar.

Past een warmtepomp bij jouw woning?

Benieuwd of een warmtepomp bij jouw woning past? Met de Warmtepomp bespaarchecker controleer je gemakkelijk wat jouw persoonlijke terugverdientijd van een hybride en full electric warmtepomp zal zijn.

Naar de warmtepomp bespaarchecker

Vergeet deze kosten niet

Elektrisch koken. Als je nu nog kookt op aardgas, stap je in de meeste gevallen over op een inductiekookplaat. Die moet je aanschaffen, en soms moet je meterkast hiervoor aangepast worden. Lees meer over koken op inductie.
Het aardgas af laten sluiten (tijdelijk gratis). Als je geen aardgas meer gebruikt, moet de netbeheerder je aansluiting verwijderen. De netbeheerder maakt daarvoor kosten, en die moest je eerder zelf betalen als je een verzoek indiende om de aansluiting te laten verwijderen. Er wordt momenteel gewerkt aan een oplossing waarbij de kosten op een eerlijke manier verdeeld worden. Tot die tijd - sinds 1 maart 2021 - worden er geen kosten in rekening gebracht en is het dus gratis om je aardgasaansluiting te laten verwijderen.
Onderhoudskosten voor je verwarmingsinstallatie. Een onderhoudscontract voor een warmtepomp kost ongeveer evenveel als een onderhoudscontract voor een cv-ketel. Bij een warmtenetaansluiting zit onderhoud doorgaans bij de vaste kosten inbegrepen.

Voorbeeld situaties

De kosten om van het gas af te gaan en je maandelijkse besparing op de energierekening kunnen behoorlijk uiteen lopen. Dit is het beste uit te leggen aan de hand van een paar voorbeelden.

Voorbeeld 1: Een warmtepomp in een nieuwbouwwoning

Wanneer je wil overstappen op een warmtepomp, is het belangrijk dat je huis goed geïsoleerd is. Als je huis in het jaar 2000 of later gebouwd is, kun je er vanuit gaan dat dit al in orde is en ben je dus geen geld meer kwijt aan isolatie.
Je moet dan nog wel een warmtepomp aanschaffen, en dit is best een flinke investering. Het kan behoorlijk verschillen per model, maar €10.000 is bijvoorbeeld een realistisch bedrag. Je krijgt vaak wel nog subsidie die kan oplopen tot €2.500.
Je maandelijkse lasten worden heel laag, omdat je met een warmtepomp maar weinig stroom nodig hebt om je goed geïsoleerde huis te verwarmen.

Voorbeeld 2: Een warmtepomp in een jaren '70 woning of ouder

Oudere huizen zijn vaak weinig tot niet geïsoleerd, maar dat is wel nodig om een warmtepomp efficiënt te laten werken. Je moet daarom flink investeren in isolatie, en misschien ook in ventilatie omdat dit in een geïsoleerd huis extra belangrijk is. Goed isoleren kan enkele tot tienduizenden euro's kosten. Als je een handige doe-het-zelver bent kun je veel kosten besparen.
Je moet een warmtepomp aanschaffen en laten installeren. De kosten verschillen per model, maar €10.000 is bijvoorbeeld een realistisch bedrag. Je krijgt vaak wel nog subsidie die kan oplopen tot €2.500.
Je energierekening zal behoorlijk naar beneden gaan, want de warmtepomp gebruik gebruikt relatief weinig stroom. In een huis dat achteraf geïsoleerd is, zal je rekening misschien iets hoger uitvallen dan bij een huis dat volledig energiezuinig gebouwd is. Maar: je energierekening was waarschijnlijk voor het isoleren aan de hoge kant, dus het voordeel is nog aanzienlijk.

Voorbeeld 3: een warmtenet in een jaren '80 woning

Bij een warmtenet bepaalt de temperatuur van het water dat door het net stroomt hoe goed je huis geïsoleerd moet zijn. Is dat bijvoorbeeld 70°C, dan hoef je in een jaren '80 woning waarschijnlijk niet extra te isoleren.
Je moet misschien betalen voor de aansluiting op het warmtenet. Hoeveel dat wordt, kan per gemeente verschillen. Gemeenten waar al plannen worden gemaakt, schatten in dat woningeigenaren een bijdrage van €2000,- acceptabel vinden. Dat bedrag komt ongeveer overeen met het vervangen van je cv-ketel. Hier is echter nog niet zoveel ervaring mee, en er zal de komende jaren meer duidelijk worden.
Je maandelijkse energielasten blijven ongeveer gelijk. Het is alsnog slim om te isoleren, want zo bespaar je energie.

Je weet nu nog niet alles, en dat is heel normaal

Naast bovenstaande zijn er nog veel meer situaties denkbaar. Bovendien hangt hoe snel jij je investering terugverdient ook af van je stookgedrag, of je ook zonnepanelen hebt en de prijs van elektriciteit of warmte uit een warmtenet. Het is dus heel normaal als je nu nog niet goed kan overzien wat voor jou de voordeligste manier is om straks aardgasvrij te gaan wonen. Gelukkig hoef je dit niet alleen te bedenken.