Wat gebeurt er met de terugleverkosten van zonnestroom als de salderingsregeling wordt afgeschaft?

Energiebedrijven brengen tegenwoordig kosten in rekening als je zonnestroom teruglevert aan het elektriciteitsnet: terugleverkosten. Maar wat kun je verwachten als de salderingsregeling wordt afgeschaft?

Momenteel ontvang je als zonnepanelenbezitter dezelfde prijs voor de stroom die je teruglevert aan het net, als de prijs die je betaalt voor de stroom die je afneemt. Dit heet salderen. Wek je daarnaast op jaarbasis meer op dan je verbruikt, dan krijg je voor het deel dat je extra teruglevert ook een terugleververgoeding van gemiddeld 7 cent per kilowattuur (kWh).

Maar sinds halverwege 2023 betaal je ook steeds vaker kosten aan je energieleverancier voor alle stroom die je teruglevert op het net. Terugleverkosten. Ook wel 'terugleverboete' in de volksmond. Energiebedrijven rekenen hiervoor gemiddeld 11 cent per kilowattuur (kWh).

Zolang de salderingsregeling bestaat, verdien je dus circa 22 cent voor iedere kWh die je zelf gebruikt, en 22 - 11 = 11 cent voor iedere kWh die je mag salderen. Alles dat je daarbovenop extra opwekt en levert kost juist geld, gemiddeld 4 cent per kWh. Netto komen de meeste zonnepanelenbezitter altijd veel gunstiger uit mét panelen dan zonder.

Maar het einde van de salderingsregeling lijkt in zicht. Naar verwachting wordt deze per 1 januari 2027 in één keer afgeschaft. Zo staat het in de plannen van het kabinet en die liggen nu bij de Tweede Kamer. Als de Tweede en de Eerste Kamer akkoord gaan is afschaffing een feit. Wat heeft dat voor gevolgen voor de terugleverkosten? HIER is erin gedoken.

De verwachting in het kort

Vanaf het moment dat de salderingsregeling wordt afgeschaft, verwacht HIER dat je als zonnepaneelbezitter een lagere terugleververgoeding van 2 cent per (kWh) kunt verwachten.

Waarom we deze aanname doen, leggen we in de rest van dit artikel uit.

Waarom rekenen energieleveranciers terugleverkosten?

Energieleveranciers zijn terugleverkosten gaan rekenen, omdat ze door de toename van zonnepanelen in Nederland meer kosten zijn gaan maken. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) houdt in de gaten of dit netjes en eerlijk gebeurt en onderscheidt drie soorten meerkosten die de leveranciers door zonnepanelen op hun bord hebben gekregen:

Kosten als gevolg van salderen. Energiebedrijven hebben hogere kosten als gevolg van de salderingsregeling. Door de regeling ontvangen huishoudens dezelfde prijs van de energieleverancier voor de stroom die ze terugleveren als de prijs die ze betalen voor de stroom die ze afnemen.

Maar in werkelijkheid is de waarde van de zonnestroom op de momenten van terugleveren (overdag als de zon schijnt) lager dan de waarde van de afgenomen stroom (met name 's avonds).
Profielkosten. Eigenaren van zonnepanelen hebben een ander afnameprofiel dan huishoudens zonder zonnepanelen. Ze nemen overdag minder of geen stroom af en in de zomer minder dan in de winter. Het energiebedrijf betaalt gemiddeld hogere prijs voor de inkoop van elektriciteit door dit andere afnameprofiel.
Onbalanskosten. De inkoop van stroom door huishoudens met zonnepanelen is minder voorspelbaar dan bij huishoudens zonder zonnepanelen. Daardoor koopt het energiebedrijf het ene moment te veel stroom in en het andere moment te weinig.

Energiebedrijven moeten iedere dag voorspellen hoeveel stroom ze gaan leveren op kwartierbasis, en zorgen dat die voorspelling uitkomt. Als dat niet goed lukt, ontstaat onbalans op het net.

Om onbalans op te lossen, bestaat de onbalansmarkt. Als het verschil op het laatste moment worden aangepast, dan kost dat al snel een hoop geld op de onbalansmarkt. In de terminologie van de energiebedrijven heet dit dat 'huishoudens met zonnepanelen een grotere voorspelfout bij inkoop hebben en hogere onbalanskosten'.

Hoeveel kosten maken energieleveranciers door het terugleveren?

In september 2024 deden CE Delft en TNO in opdracht van onder andere HIER, onderzoek naar de terugverdientijd van zonnepanelen zonder salderingsregeling. Dit rapport laat zien dat de kosten die energieleveranciers maken als gevolg van de salderingsregeling 6 cent per kWh bedragen: 5 cent + 1 cent btw.

De overige 5 cent – van de 11 cent die energieleveranciers in totaal doorrekenen – bestaat uit:

1 cent per kWh als gevolg van het verschil in profiel tussen huishoudens met en zonder zonnepanelen;
3 cent per kWh als gevolg van de grotere voorspelfout en de onbalanskosten;
en ongeveer 1 cent per kWh aan BTW.

Kortom, als salderen wordt afgeschaft, maken energieleveranciers nog zo’n kleine 5 cent aan kosten per teruggeleverde kWh. Wij verwachten dat ze die in rekening willen brengen bij hun klanten met zonnepanelen.

Waar kom je dan als zonnepanelenbezitter ongeveer aan terugleverkosten op uit?

Terugleverkosten / vergoeding na afschaffing salderen

Na het afschaffen van salderen wordt de energierekening van huishoudens met zonnepanelen een stuk eenvoudiger. Energie die je opwekt wordt dan niet meer verrekend met energie die je van het net afneemt.

Je hebt dan nog het directe elektriciteitsverbruik van je zonnepanelen. Dit is gratis stroom, want je hebt je zonnestroom-installatie immers al betaald bij de aanschaf.
Omdat je niet meer saldeert, ontvang je over álle zelfopgewekte stroom die je teruglevert een terugleververgoeding (7 cent per kWh).
En daarnaast moet je – naar verwachting – de resterende onbalans- en profielkosten betalen die energiebedrijven door zonnepanelen maken (5 cent per kWh).

De terugleverkosten en terugleververgoeding kun je nu met elkaar verrekenen. CE Delft en TNO rekenen in hun rapport met een terugleververgoeding van gemiddeld 7 cent en terugleverkosten van 5 cent, zoals hierboven uitgelegd.

7 – 5 = 2. Zo komen wij uit op een terugleververgoeding van 2 cent per kWh.

Zonnepanelen nog rendabel?

Dat klinkt wellicht als een lage opbrengst voor zonnestroom. Toch blijkt uit zowel de genoemde studie als uit onze eigen Zonnepanelen checker dat je zonnepanelen in de meeste gevallen ook zonder salderingsregeling nog steeds ruim binnen de levensduur terugverdient.