Zon op MARIN

Toen Wageningen op Zon een zonneproject kon realiseren op het dak van maritiem onderzoeksinstituut MARIN, twijfelde de coöperatie geen moment. Op de valreep switchte het project van postcoderoos naar SDE+, wat administratieve én financiële voordelen opleverde. Inmiddels produceren de panelen alweer een halfjaar stroom en heeft de coöperatie een nieuw zonnepark op stapel.

Sinds eind 2013 is Wageningen op Zon bezig met het zonnedak op onderzoeksinstelling MARIN. MARIN gebruikt een deel van het dak voor een eigen installatie, maar wilde ook graag een deel beschikbaar stellen aan de lokale gemeenschap. De postcoderoos bleek bijzonder gunstig: bijna heel Wageningen kan meedoen. Toch besloot het initiatief de plannen eind 2014 te wijzigen. Frank Zegers: “Eind 2014 was er nog veel discussie over de postcoderoosregeling, en bleek er nog veel SDE+ beschikbaar in fase 6. In één dag is toen geld aangevraagd voor meer zonne-energie dan er op dat moment in heel Nederland was gerealiseerd. Ook wij kregen een beschikking voor 14,8 cent per kWh.”

Voordelen SDE+

De SDE+ had op dat moment verschillende voordelen ten opzichte van de postcoderoos, vindt Zegers. “Er was geen onzekerheid rond het verrekenen van de btw. Alle geldstromen lopen via de coöperatie: de investering door leden, de aankoop van het systeem, de subsidie, de stroomopbrengst en de jaarlijkse uitkering aan leden. De SDE+ kent geen geografische beperking, dus kan iedereen meedoen en verhuizen is ook geen probleem. Je hoeft geen afspraken te maken met een energieleverancier over het verrekenen van korting, dus hoeven leden ook niet over te stappen. Het is ook mogelijk om meer op te wekken dan je verbruikt, wat stimuleert om energie te besparen. De vergoeding was vergelijkbaar met de postcoderoosregeling. Mits we de SDE+ toegekend kregen, waren er eigenlijk geen nadelen.”

Afspraken met MARIN

Om gebruik te mogen maken van het dak, moest Wageningen op Zon wel een aantal afspraken maken. Zegers: “We hebben opstalrecht vastgelegd om de installatie los te koppelen van het gebouw. Stel, MARIN gaat failliet, dan kan de curator niet de installatie in beslag nemen. We hebben op verzoek van MARIN een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar het dak. De dakbedekking was pas geheel vernieuwd en bleek geschikt, maar als het systeem voor onderhoud tijdelijk deels verwijderd moet worden, zijn deze kosten de eerste keer voor ons. We hebben een eigen aansluiting gemaakt op het net – een kostbare grap van 16.000 euro. MARIN doet gevoelige metingen, dus is het belangrijk dat geen enkele onzekerheid bestaat over beïnvloeding van deze metingen door ons systeem.”

Subsidie van de provincie

Behalve SDE+ kan Wageningen op Zon ook profiteren van een subsidie van de provincie Gelderland voor burgerparticipatieprojecten. Zegers: “Voorwaarde is dat minimaal 50 burgers minimaal 50 euro in een project investeren voor minimaal 5 jaar. Wij hebben 75.000 euro gehonoreerd gekregen, waarmee we onze businesscase sluitend konden krijgen.”

Zonnestroomdelen

Mensen kunnen deelnemen aan het project door het kopen van zonnestroomdelen van 226 euro per stuk. Met één zonnestroomdeel wek je 217 kWh per jaar op. De terugverdientijd is tien jaar, met een jaarlijks rendement van 5%. Binnen 6 weken haalde Wageningen op Zon 250.000 euro op. De coöperatie heeft een overeenkomst met Qurrent voor de verkoop van de stroom, maar leden hoeven niet over te stappen, zoals wel vaak het geval is bij de postcoderoosregeling. Zegers: “Omdat we geen energiebelastingkorting hoeven te verrekenen, kan de coöperatie zelf de baten uitkeren aan de leden. Overstappen naar Qurrent levert ons wel een geldbedrag op per lid, wat gunstig is voor de businesscase. Leden die niet overstappen, vragen we daarom om een fee van 3 euro per zonnestroomdeel per jaar.”

Informeren over risico’s

Aan de investering in een zonnepark zijn ook risico’s verbonden. Zoals vertraging, onvoorziene kosten, technische mankementen, daling van de energieprijs, faillissement van de dakeigenaar of leverancier of veranderende regelgeving. “Informeer deelnemers over deze risico’s”, zegt Zegers. “En vooral ook over wat je doet om de risico’s te minimaliseren. Wij hebben bijvoorbeeld al geld gereserveerd voor onvoorziene kosten en hebben allerlei verzekeringen afgesloten: een aansprakelijkheidsverzekering, systeemverzekering en bestuursaansprakelijkheidsverzekering. Neem dit allemaal op in een financiële bijsluiter voor de leden. Ondanks dat het gaat om een belegging van de deelnemers in een zonnepark, is er een vrijstelling van de vergunning- en prospectusplicht van de AFM. Je moet dan wel op al je documenten communiceren dat er geen sprake is van AFM-toezicht.”

TIPS

• Denk aan provinciale subsidies, die kunnen helpen om je businesscase sluitend te krijgen
• Informeer mensen goed over de risico’s via een financiële bijsluiter
• Reserveer geld voor onvoorziene kosten tijdens de looptijd van het project
• Sluit verzekeringen af voor aansprakelijkheid en schade. Let goed op uitsluitingen!

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de presentatie van Frank Zegers tijdens de kennissessie projectrealisatie zon op 19 april 2016 in Eindhoven. Hieronder volgen de vragen & antwoorden uit de zaal.
>> Download hier de bijhorende presentatie van Frank Zegers.

Vraag en antwoord uit de zaal 

• Wanneer is het wel interessant om de postcoderoos te gebruiken?

Zegers: “De energiebelastingkorting is verhoogd en de vergoeding van de SDE+ is verlaagd; de postcoderoosregeling is daardoor een stuk interessanter geworden.”

• Hoe vind je ambassadeurs voor je project?

Zegers: “Ik heb vooral ‘bekende’ inwoners van Wageningen als ambassadeur gevraagd, zoals een kunstenaar en de directeur van een groot instituut. Een volgende keer zou ik ook meer ‘wijkbekenden’ inzetten, zoals een bakker die veel mensen in zijn directe omgeving kent.”

• Is de businesscase haalbaar ondanks de dure aansluiting?

Zegers: “Ja, we hadden 5% rendement als verwacht rendement gecommuniceerd en daar komen we naar verwachting ook op uit. We hadden in de begroting expres een post voor onvoorziene kosten opgenomen om te zorgen dat we mensen niet teleurstellen met een tegenvallend rendement.

• Wat doen jullie met de GvO’s?

Zegers: “Die leveren we aan Qurrent, zodat de leden hun ‘eigen’ groene zonnestroom kunnen afnemen bij Qurrent. Qurrent betaalt ons wel een vergoeding voor de GvO’s.”

• Kun je de SDE+ combineren met de fiscale energie-investeringsaftrek?

Zegers: “Nee, dat mocht eerder wel maar inmiddels is dit afgeschaft. Tegemoetkomingen van het Rijk mogen niet gecombineerd worden, dus ook niet met de postcoderoos.”

• Hebben jullie personeel in dienst?

Zegers: “Nee, dat laat de businesscase niet toe. Het bestuur en de vrijwilligers krijgen geen vergoeding.”

• Hadden jullie maximum aantal panelen per lid vastgesteld?

Zegers: “Nee. Al was er één iemand die 50 zonnestroomdelen wilde kopen vanwege een hoog energiegebruik. Maar daarmee zou diegene een aandeel van meer dan 5% in de installatie hebben. Dan heb je aanmerkelijk belang en krijg je te maken met winstbelasting. Daarom hebben we diegene geadviseerd om een zonnestroomdeel minder te nemen.”

• Wat als jullie geen provinciale subsidie hadden gekregen?

Zegers: “Dan had de businesscase er een stuk schraler uitgezien. Met de verhoging van de belastingkorting, was dan de postcoderoos misschien interessanter geweest.”

• Vinden deelnemers rendement belangrijk?

Zegers: “Sommige mensen wel, maar er zijn ook genoeg projecten die met 3% ook veel enthousiasme weten te wekken. Dan komt de terugverdientijd wel boven de 10 jaar uit en dat vind ik eigenlijk aan de lang kant.”

• Richten jullie voor elk project een nieuwe coöperatie op?

Zegers: “Ja. Elk project heeft een eigen risicoprofiel waar je het met alle deelnemers over eens moet zijn. Het is handiger om dit onder te brengen in een eigen coöperatie. We kunnen wel overwegen om een koepelcoöperatie op te richten die bepaalde taken overneemt.”

• Wat gebeurt er na 20 jaar?

Zegers: “Het kapitaal dat is ingelegd is gedurende de looptijd uitgekeerd aan de leden. Aan het eind van de looptijd keer je ook de reserveringen die er nog zijn weer uit aan de leden. Je kunt er gezamenlijk voor kiezen om weer te investeren in een nieuwe installatie, maar daar moeten de leden op dat moment over beslissen. Het is moeilijk om zo ver vooruit te kijken.”