Zonnepanelen voor Verenigingen van Eigenaren (VvE's)

Steeds meer Vereniging van Eigenaren (VvE’s) denken er over na om samen zonnepanelen te laten installeren. In Nederland zijn al diverse projecten gestart met zon op daken van VvE’s. Daken van appartementsgebouwen zijn vaak plat wat gunstig is voor de oriëntatie en opbrengst, maar een gemeenschappelijke elektriciteitsmeter kan het lastig maken de zonnepanelen rendabel te exploiteren. Het is echter technisch, organisatorisch en juridisch ingewikkelder om zonnepanelen te plaatsen gekoppeld achter de meter van de individuele woning. Er zijn verschillende manieren om gezamenlijk zonnepanelen op VvE-daken tóch mogelijk te maken. In dit artikel vind je een toelichting op een aantal aspecten die spelen bij zon op VvE’s en een beschrijving van een aantal opties.

Draagvlak binnen VvE’s

Veelgehoord bij VvE’s is de drempel die ontstaat als enkele bewoners minder enthousiast zijn over het plaatsen van zonnepanelen. Een paar dwarsliggers in de VvE kunnen een PV-project dan al torpederen. Het loont de moeite om breed draagvlak te verwerven als initiatiefnemers aan de slag willen. Een flatenergiecoöperatie kan hier een oplossing bieden. Wettelijk gezien is het toegestaan om met een groepje flatbewoners een aparte ‘flatenergiecoöperatie’ op te richten. Die coöperatie kan eenmalig toestemming van de VvE vragen om het dak te mogen gebruiken. Daarvoor is slechts een helft+1 meerderheid van voorstemmers nodig in plaats van een twee derde meerderheid (of meer) bij een VvE investering.

Dakverdeling

De VvE kan het dak ter beschikking stellen aan de bewoners die zonne-energie willen opwekken. Er moeten dan afspraken worden gemaakt over het per bewoner te gebruiken dakoppervlak. Die afspraken kunnen o.a. gaan over gebruik door nieuwe bewoners, vergoedingen aan de VvE voor gebruik van het dak en over de plaatsing, onderhoud en afmetingen van zonnepanelen. Het beschikbaar dakoppervlak per woning is meestal gering, maar vaak doet ook niet iedereen mee.

Dakeisen

Het is belangrijk dat er een berekening komt van de draagkracht van het dak. Niet alleen de zonnepanelen zelf, maar ook de ballast die nodig is om te voorkomen dat de panelen van het dak af waaien zorgt voor een grotere dakbelasting. Op basis van een draagkrachtberekening kan worden bepaald hoeveel zonnepanelen er kunnen worden geplaatst. Raadpleeg hiervoor een constructeur. Verder is de staat van het onderhoud van belang. Een combinatie van dakrenovatie en plaatsing van zonnepanelen kan grote besparingen opleveren.

Wetgeving

Energieleveranciers zijn verplicht tot 5000 kWh per jaar te salderen. Voor alle elektriciteit die boven 5.000 kWh aan het net wordt geleverd, geldt die verplichting weliswaar niet, maar er zijn gelukkig voldoende energieleveranciers die onbeperkt salderen toestaan. Mits er voldoende eigen gebruik tegenover staat, levert salderen dus geen probleem op. Naast de salderingsregeling biedt de postcoderoosregeling kansen voor verduurzaming van VVE's.

Juridische aspecten

Als een VvE aan de slag wil met zonne-energie is het belangrijk om vooraf een aantal zaken te regelen. Wie is bijvoorbeeld de eigenaar van de zonnepanelen zodra deze op het dak zijn geplaatst? De algemene ledenvergadering kan besluiten een collectieve installatie te plaatsen met kosten en baten voor de VvE. Een andere mogelijkheid is dat de VvE het dak ter beschikking stelt aan individuele bewoners. Kosten en baten zijn dan voor de deelnemende leden. Ook moet worden nagedacht over afspraken met betrekking tot onderhoud (van dak en panelen), eventuele meerkosten bij aanleg, verzekering en dergelijke.

Daarnaast moet rekening gehouden worden met zakelijk recht met betrekking tot een onroerend goed. Het zonnestroomsysteem zal mogelijk door natrekking eigendom worden van de gemeenschappelijke eigenaren. Het is om die reden verstandig om opstalrecht te vestigen.

Schaalgrootte

Een VvE is vaak een middelgrote of grote gebruiker, waardoor zij voor een deel van de gebruikte stroom (alles boven 10.000 kWh) een lagere energiebelasting betaalt. Omdat een VvE voor de zonnestroom niet meer zal willen betalen dan voor de netstroom, ontvangen de eigenaren van het zonnestroomsysteem dus een lagere prijs per kWh dan een kleingebruiker die direct op zijn eigen installatie kan invoeden. Een gezamenlijk zonnestroomsysteem op het gemeenschappelijke dak is interessanter voor kleinere VvE’s met een beperkt gemeenschappelijk gebruik dan VvE’s die veel energie gebruiken.

Overigens hebben VvE’s vaak behoorlijk wat geld op de bank gereserveerd staan voor onderhoud. Wanneer een deel van dit geld geïnvesteerd wordt in zonnepanelen levert dat in de regel een veel hoger rendement op dan de bank op het spaartegoed geeft. Ook dit kan een overweging zijn om toch voor zonnepanelen te kiezen.

ESCO’s

Een VvE kan het werk ook in handen geven van een Energy Service Company (Esco). Energy Service Compagnies (ESCo's) zijn bedrijven die de aanleg en het onderhoud en beheer van een zonnestroomsysteem op gebouwen overnemen. Zij leveren een gegarandeerde energiebesparing, inclusief de financiering ervan. Bewoners hebben dus niet te maken met investeringskosten. Met het afsluiten van een prestatieovereenkomst worden afspraken over energiebesparing vastgelegd. Zo kan een bedrijf de investering in zonnepanelen voor haar rekening nemen in combinatie met een contract voor afname van stroom. In dit geval zijn de bewoners gezamenlijk (VvE) eigenaar van het dak van het appartementengebouw. Het zonnestroomsysteem is dan eigendom van de ESCO die de opgewekte elektriciteit aan de VvE levert. Een variant hierop is dat de bewoners het systeem leasen en de opgewekte elektriciteit verkopen aan de VvE. De zonnestroom wordt achter de meter op de installatie van de VvE ingevoed.

De voordelen van ESCo's

• ESCo's hebben kennis van installaties.
• ESCo's financieren de aanleg van een installatie.
• Met een ESCo zijn prestatieafspraken over energiebesparing te maken.
• Een ESCo kan gebruik maken van fiscale regelingen.
• ESCo's kunnen een totaal ontzorgingsconcept aanbieden.

Drie situaties

Voor collectieve zonnepanelen op de VvE zijn er in principe meerdere mogelijkheden.

1. Je kunt als VvE panelen aanschaffen en de opgewekte stroom gebruiken voor gemeenschappelijke voorzieningen zoals de gangen en liften.
2. Als VVE gezamenlijk een postcoderoosproject beginnen waar de individuele eigenaren in deel nemen (te combineren met de 1e situatie)
3. Een derde toestemming geven om zonnepanelen op het gemeenschappelijk dak te plaatsen. Bijvoorbeeld een postcoderoosproject van een lokale energiecoöperatie. Individuele eigenaren kunnen er vervolgens voor kiezen daarin deel te nemen en/of de VVE kan ervoor kiezen om ten behoeve van de algemene stroomvoorziening aan het project deel te nemen.