Draagvlak creëren voor duurzaamheid in je organisatie

Om duurzaamheidsambities waar te maken, is draagvlak onder jouw medewerkers belangrijk. Zonder hun betrokkenheid blijft duurzaamheid namelijk vaak bij 'papieren plannen'. In dit artikel lees je waarom draagvlak belangrijk is voor een succesvolle duurzaamheidstransitie en hoe goed beleid en effectieve communicatie je daarbij kunnen helpen.

Waarom draagvlak nodig is

Een meerderheid van de Nederlanders verwacht dat hun werkgever actief bijdraagt aan duurzaamheid. Een kwart van de medewerkers heeft bovendien grotere duurzame ambities dan de werkgever. Een succesvolle duurzaamheidsstrategie staat of valt met de mate waarin medewerkers zich er echt mee verbonden voelen. Zonder dat draagvlak blijft duurzaamheidsbeleid vaak abstract en voelt het als een extra taak.

Met draagvlak ontstaan er meer innovatieve ideeën vanuit de organisatie zelf, worden veranderingen sneller geïmplementeerd en zie je blijvend duurzaam gedrag op de werkvloer. Maar hoe breed moet het draagvlak dan minimaal zijn? Hoogleraar Jan Rotmans berekende dat voor een omslagpunt ongeveer 25 procent van een systeem nodig is. Anders gezegd: als een kwart van een organisatie een verandering écht wil, dan is die verandering bijna niet meer te stoppen.

Om voldoende draagvlak te bereiken, kun je in ieder geval aan drie knoppen draaien: beleid, communicatie en betrokkenheid. We bespreken ze hieronder.

1. Beleid als basis

Goed beleid vormt de ruggengraat van iedere succesvolle duurzaamheidstransitie. Het begint met een duidelijke visie: waarom is duurzaamheid belangrijk voor jouw organisatie? Door die ‘why’ te integreren in de missie, strategie en jaarplannen laat je zien dat het geen bijzaak is, maar een structurele koerswijziging.

Daar moet je dan natuurlijk ook naar handelen. Zo ervaart bijna de helft van de medewerkers dat ze onvoldoende gesteund wordt om zich duurzaam te gedragen, bijvoorbeeld omdat er te weinig laadpalen voor elektrische auto’s zijn, ov-reizen niet vergoed worden of afval niet goed gescheiden kan worden.

Uit onderzoek van TNO blijkt verder dat drie principes de acceptatie van beleid vergroten: het moet als eerlijk ervaren worden, effectief zijn om doelen te behalen en weinig persoonlijke negatieve gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk om beleid ook tastbaar en meetbaar te maken. Denk aan CO₂-reductiedoelen, circulaire inkoopstrategieën of richtlijnen voor duurzame mobiliteit. Maar ook de 'zachte' kant verdient aandacht: hoe zorg je dat medewerkers zich kunnen vinden in het beleid en verantwoordelijk voelen?

Beleid kan voortkomen uit wetgeving, zoals de CSRD die duurzaamheidsrapportages verplicht en het verplichte energielabel voor gebouwen, of uit de behoefte aan kaders of handvatten, zoals de CO₂-prestatieladder of B-Corp. De voordelen daarvan zijn dat het niet alleen focust op het resultaat, maar dat er ook aandacht is voor het intern verankeren van dat beleid, bijvoorbeeld met een communicatieplan.

2. Communicatie die inspireert

Goed beleid gaat pas écht leven en werken als je erover vertelt. Transparante en inspirerende communicatie vergroot het vertrouwen en de betrokkenheid van medewerkers. Gebruik daarvoor verschillende kanalen: nieuwsbrieven, intranet, teamoverleggen, video's of interne campagnes.

Nog belangrijker is om het verhaal persoonlijk te maken. Zo kun je storytelling gebruiken om de impact van duurzaamheidsmaatregelen zichtbaar te maken. Of laat medewerkers aan het woord die zich inzetten voor duurzame initiatieven. Waar je ook voor kiest: communicatie moet niet alleen informeren, maar ook enthousiasmeren en activeren door positieve framing. Benadruk dus wat er wél mogelijk is en wat het wél oplevert.

5 manieren om de ecologische voetafdruk van je medewerkers te verkleinen

Hoe betrek je jouw medewerkers bij de verduurzaming van je organisatie? En hoe help je hen bij het verkleinen van hun voetafdruk op het werk? In dit artikel geven we vijf thema’s waarmee je eenvoudig en snel resultaat bereikt.

Naar het artikel

3. Actieve betrokkenheid stimuleren

Medewerkers betrekken bij de verduurzaming van hun eigen werk is een krachtige manier om draagvlak te versterken. Creëer dus een cultuur waarin autonomie en eigenaarschap worden gestimuleerd. Als mensen zélf invloed hebben op duurzame veranderingen en ervaren dat hun ideeën serieus worden genomen, voelen ze zich sneller verantwoordelijk en gemotiveerd om bij te dragen. Geef daarom ruimte voor eigen initiatieven en maak verduurzaming praktisch en afdelingsgericht.

Dat kan op verschillende manieren: organiseer thematische werkgroepen rond onderwerpen zoals mobiliteit, afvalscheiding of duurzame catering. Stimuleer deelname aan workshops of zet net als de Rijksoverheid serious games in om duurzaam denken op een speelse en interactieve manier te activeren. Of bied concrete tools en begeleiding om werkprocessen duurzamer in te richten – van energiegebruik op kantoor tot materiaalkeuze in projecten.

Vijf praktische tips voor meer draagvlak

Het creëren van draagvlak vraagt dus om een combinatie van visie (of beleid), communicatie en betrokkenheid. Deze vijf tips (onder andere van Frankwatching en TNO) helpen je om duurzaamheid écht te laten leven in je organisatie:

Geef het goede voorbeeld. Leiderschap is cruciaal. Zichtbaar duurzaam gedrag van het management werkt door op de rest van de organisatie. In de HIER kennisbank geven we je hiervoor handvatten.
Maak duurzaamheid concreet per afdeling. Laat teams zelf onderzoeken hoe zij hun werk kunnen verduurzamen.
Gebruik positieve communicatie. Een positief verhaal kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat meer medewerkers bijvoorbeeld het ov gaan gebruiken. Richt je verder op wat goed gaat en welke impact medewerkers kunnen maken.
Werk met ambassadeurs. Betrek voorlopers als interne ambassadeurs die anderen inspireren en geef hen de ruimte om processen te verduurzamen. In het CO₂-prestatieladder noemen ze deze interne ambassadeurs sleutelpersonen.
Vier successen. Laat resultaten zien en vier behaalde mijlpalen, ook de kleine stappen.

Wil je meer tips? Bekijk dan het uitgebreide artikel in de HIER Kennisbank.

Conclusie

Draagvlak voor duurzaamheid en gedragsverandering ontstaan niet vanzelf. Het vraagt om een aanpak waarin beleid, communicatie en betrokkenheid hand in hand gaan. Door medewerkers actief te betrekken bij het verduurzamen van hun werk én hun dagelijkse leven, vergroot je niet alleen de effectiviteit van je duurzaamheidsbeleid, maar ook de geloofwaardigheid ervan.

Bijkomend voordeel is dat je hiermee ook talent kunt aantrekken en behouden. Zo vindt meer dan twee derde van jonge Nederlanders klimaatimpact van werkgevers een belangrijke factor bij het zoeken naar een baan. Organisaties die hierin slagen, ontwikkelen zich tot toekomstbestendige, CO₂-bewuste organisaties, met medewerkers die niet alleen begrijpen wat duurzaamheid betekent, maar er ook naar handelen. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen.

Meer weten over draagvlak creëren voor duurzaamheid in je organisatie?

In de HIER kennisbank vind je kennis, foto's en praktisch communicatiemateriaal over duurzaam leven: thuis én op het werk. Voor zowel je medewerkers als klanten. Daarnaast geven we je handvatten voor het communiceren over duurzame wet- en regelgeving. Je kan direct aan de slag!

Meer over de HIER kennisbank