Wat is een energietuin?

De energietransitie van fossiele naar hernieuwbare energie is nodig om de CO2-uitstoot te verminderen en klimaatverandering tegen te gaan. Naast veel windturbines op zee en zonnepanelen op daken ontkomen we er niet aan ook grootschalige energieopwekking op land te realiseren. Daarbij wordt een beslag gelegd op schaarse grond, die ook nodig is voor andere functies, zoals landbouw, recreatie en natuurontwikkeling. Tegelijkertijd zien we ook veel zonneweides en windparken die het landschap niet echt verfraaien. Terwijl juist die natuur en landschap in ons land al enorm onder druk staan.

De Natuur en Milieufederaties vroegen zich af of dit niet anders kan. Om duurzame energie op een andere manier een plek te geven in de omgeving hebben zij een nieuw concept bedacht: energietuinen. Ze dragen bij aan de groeiende vraag naar duurzame energie, zorgen voor een meerwaarde voor natuur en landschap en de omgeving denkt en profiteert ervan mee.

Wat is een energietuin?

Een energietuin is een terrein waar duurzame energie wordt opgewekt én waar natuur en het landschap verder worden ontwikkeld. In een energietuin is er ruimte voor recreatie en beleving. De tuin wordt in samenwerking met de mensen en organisaties in de directe omgeving ontworpen.

Een energietuin combineert dus:

Opwekking van duurzame energie
Natuurontwikkeling
Beleving en recreatie
Landschap
Participatie

Zie voor een voorbeeld van een energietuin Energietuin Assen-Zuid.

Betrokken omgeving

Een energietuin is een perfecte manier om bewoners en ondernemers uit de omgeving te betrekken bij een duurzaam zon- of windproject bij hen in de buurt. Het idee is dat hun ideeën worden meegenomen in het ontwerp, de bouw, het beheer en het vormgeven van het participatieproces. En dat ze meeprofiteren van de opbrengsten uit de energieopwekking.

Zo kunnen bewoners bijdragen aan de exploitatie van de energietuin of ervoor kiezen om de opbrengst te gebruiken voor de financiering van een omgevings- of duurzaamheidsfonds. Uit dit fonds kunnen andere projecten in de omgeving dan weer bekostigd worden.

Bij een energietuin is er sprake van een gelijkwaardig samenwerking met de lokale gemeenschap waarbij ernaar wordt gestreefd dat minimaal 50% van de energieopwekking in lokaal eigendom is of komt.

Hoe realiseer je een energietuin?

Hoe start je en wanneer mag je een project tot een energietuin uitroepen? Het stappenplan van de Natuur en Milieufederaties helpt je op weg. Grofweg bestaat ontwikkeling van een energietuin uit de volgende stappen:

Start: vind een goede locatie en maak anderen enthousiast.
Bepaal de haalbaarheid van en aandachtspunten voor de tuin.
Maak met omwonenden en andere belanghebbenden een ontwerp.
Ga samen met de gemeente aan de slag om een omgevingsvergunning te krijgen. En werk samen met een ontwikkelaar om de benodigde financiering rond te krijgen.
Werk je eerste plan uit tot een volledig uitgewerkt en gedetailleerd ontwerp.
Vind leveranciers die je ontwerp gaan uitvoeren.
Je energietuin is klaar! Zorg voor beheer en onderhoud van je energietuin.