Thuisbatterijen: zijn ze de investering waard?
In een thuisbatterij of thuisaccu sla je zelfopgewekte stroom van je zonnepanelen op voor een later moment. Zo gebruik je meer van je eigen zonnestroom en heb je minder stroom nodig van een energieleverancier. Maar pas op: onderaan de streep ben je – zeker de komende jaren – duurder uit.
Je verdient een thuisbatterij op dit moment niet terug. De aanschafkosten van het apparaat zijn erg hoog en je kunt er geen subsidie voor aanvragen. Bovendien loopt de salderingsregeling nog. Die zorgt ervoor dat je hetzelfde tarief ontvangt voor de stroom die je teruglevert aan het net als dat je betaalt voor de stroom die je inkoopt bij je energieleverancier.
Daarnaast is het belang van een thuisbatterij voor het klimaat en milieu op dit moment beperkt. Stroom besparen levert op dit moment meer op, zowel financieel als voor de aarde.
Voorbeeld
Stel dat je tien zonnepanelen hebt van 400 Wattpiek (Wp). Die leveren op een zonnige dag 20 kilowattuur (kWh). Daarvan kun je 6 kWh opslaan in de batterij. ’s Avonds gebruiken de meeste mensen in de zomer maar een paar kWh. Dus dat schiet niet op. In het voorjaar en het najaar gebruik je ’s avonds wat meer stroom en is dat beeld iets gunstiger. Maar door de salderingsregeling verdien je dat niet terug.
Tips om alsnog te besparen op de stroomrekening
- Gebruik zo veel mogelijk van de zonne-energie die je niet kunt salderen, direct thuis. Zet de vaatwasser, wasmachine en andere elektrische apparaten aan op het moment dat de zon schijnt.
- Kies voor zuinige apparaten.
- Investeer in het isoleren van je huis. Zowel financieel als voor het klimaat levert dat meer op dan een thuisbatterij.
Kosten van een thuisbatterij
Momenteel kost een standaard thuisbatterij (een lithium-ion batterij van 6 kWh) tussen de € 4.000 en € 5.000.
Thuisbatterijen en de toekomst
We verwachten dat thuisbatterijen ook in de komende jaren niet rendabel worden. De kans op subsidie en grote prijsdalingen is klein.
Wel kan in de toekomst de situatie veranderen:
- Er ligt een voorstel in de Eerste Kamer om de salderingsregeling stapje voor stapje tot 2031 af te bouwen. Tegen die tijd kan het beeld anders worden.
- Het gebruik van elektriciteit kan in jouw huishouden toenemen door de aanschaf van een elektrische auto, een warmtepomp of doordat je elektrisch gaat koken. Daardoor kan meer van de opgeslagen stroom ’s avonds worden gebruikt.
- Het wordt mogelijk de accu van de elektrische auto te gebruiken om stroom op te slaan. Dan heb je geen aparte thuisbatterij meer nodig.
Veelgestelde vragen
Worden thuisbatterijen de norm?
Nee, HIER denkt van niet. Een thuisbatterij is op dit moment zo duur dat je hem niet terugverdient met wat je op de stroomrekening bespaart. En het ziet ernaar uit dat de prijs in de toekomst niet genoeg daalt. Ook verwachten we geen overheidssubsidies.
Over een jaar of vijf kan dit veranderen. Ook wordt het mogelijk dat de accu van een elektrische auto als thuisbatterij wordt gebruikt. Weer een andere mogelijkheid is dat buurtbatterijen interessant worden.
Is het slim om in 2023 een thuisbatterij te kopen?
Zowel financieel als voor het klimaat helpt een thuisbatterij voorlopig niet. Goede isolatie en zuinige apparaten zijn een betere investering.
Kun je met een thuisbatterij zelfvoorzienend worden?
Nee, dat gaat niet lukken. Ook met een thuisbatterij heb je nog steeds een aansluiting op het elektriciteitsnet nodig. In de winter wekken je zonnepanelen namelijk te weinig stroom op om de batterij vol te laden. En in de zomer wekken je zonnepanelen meer op dan een thuisbatterij kan opslaan. Om dat overschot te kunnen salderen of verkopen, heb je een aansluiting op het net nodig.
Wel helpt een batterij om een groter deel van je stroomverbruik te dekken met eigen zonnestroom. Zonder batterij is dat gemiddeld 30%. Met een batterij kun je dat verhogen naar 60%.
Meer is niet realistisch. Je hebt dan heel veel zonnepanelen (of zelfs een windmolen) nodig om genoeg energie op te wekken. En een hele grote batterij. Dat vraagt om een enorme investering die je niet terugverdient. Ook heb je voor de installaties veel ruimte nodig.
Is het al mogelijk om een thuisbatterij te kopen?
Ja het is al mogelijk. Er zijn al diverse batterijen op de markt. Voor een indruk van het aanbod en prijzen kun je kijken op zelfenergieproduceren.nl of solarmagazine.nl.
Kan ik mijn elektrische auto inzetten als thuisbatterij?
Dit wordt een reële mogelijkheid. Je hebt de batterij al beschikbaar, dus het aanschafkosten- en milieuargument geldt in jouw geval niet. Je woonsituatie moet wel aan een paar voorwaarden voldoen om de autobatterij voor de stroomvoorziening in huis te kunnen gebruiken:
- Je elektrische auto én laadpaal moeten bidirectioneel kunnen laden. Dat betekent dat je twee kanten op kunt laden: stroom vanuit het stopcontact naar je auto, en andersom van je auto naar het stopcontact. Helaas zijn er nog maar weinig automodellen en laadpalen die dit kunnen. Maar dat zal snel veranderen.
- Je moet de auto thuis kunnen laden. Via een eigen laadpaal, of via een kabel vanuit huis over de stoep naar de auto (als dat is toegestaan in jouw gemeente).
Lees meer op ANWB.nl
Heeft een thuisbatterij zonder zonnepanelen zin?
Nee, ook zonder zonnepanelen loont een thuisbatterij niet. Het idee is wel interessant: je kunt met een thuisbatterij stroom inkopen en opslaan als de stroom goedkoop is (als de zon schijnt).
Bij een vast of variabel contract kan dat het dal- of nachttarief zijn. Dat scheelt vaak niet zo veel. Maar met een dynamisch energiecontract kan dat wel veel opleveren. Bij zo’n contract is de stroomprijs die je betaalt gekoppeld aan de inkoopprijs die de energieleverancier voor de stroom neerlegde. Als het zonnig is, koop je dan goedkoop je stroom in. Als de stroomprijs daarentegen hoog is, gebruik je de stroom van je thuisaccu.
Dit klinkt wellicht interessant, maar omdat de aanschafprijs van een thuisbatterij zo hoog is, is het niet rendabel.
Zijn thuisbatterijen slecht voor het milieu en klimaat?
Net als veel andere apparaten hebben thuisbatterijen ook een negatief effect op het milieu en klimaat. Lithium-ionbatterijen zijn de standaard voor thuisbatterijen. De grondstoffen die daarvoor nodig zijn (onder andere nikkel, koper, mangaan en kobalt) worden gewonnen in mijnen.
Het opgraven en de verwerking tot batterijen kost energie en dat zorgt voor CO2-uitstoot. Daarnaast leidt het tot vervuiling van lucht, water en bodem.
Bovendien zijn sommige grondstoffen schaars, wat tot conflicten kan leiden, of zijn ze door geopolitieke uitdagingen lastig te verkrijgen. Recycling zal daarom steeds belangrijker worden.
Thuisbatterijen zijn dus alleen zinvol als er duidelijke milieuvoordelen tegenover staan.
Ontlasten thuisbatterijen het elektriciteitsnet?
Het positieve effect van thuisbatterijen op de krapte op het elektriciteitsnet is heel beperkt. Sterker nog: mogelijk werken ze averechts.
Doordat we steeds meer elektriciteit verbruiken en in de wijk opwekken, krijgt het elektriciteitsnet het steeds lastiger. De kabels kunnen de enorme hoeveelheid stroom niet meer altijd aan. Hierdoor ontstaat stroomfile (ook wel ‘netcongestie’). Een groeiend probleem en een grote uitdaging voor de netbeheerders.
Op zonnige momenten helpen thuisbatterijen een klein beetje. Opgewekte zonnestroom gaat dan niet het net op, maar wordt opgeslagen. Dit effect is echter maar klein. Een thuisbatterij zit namelijk al snel vol en de rest van de stroom moet dan alsnog het net op, tegelijk met de stroom van alle andere zonnepanelen in de wijk.
Daarnaast kunnen thuisbatterijen de drukte mogelijk ook verergeren. Bijvoorbeeld als het hard waait op zee en de stroomprijs heel laag wordt door alle windenergie. Dan is er een stimulans om veel stroom te verbruiken en kan de thuisbatterij zo zijn ingesteld dat hij ook gaat opladen. De batterij verhoogt dan juist de drukte op het net.
Waarom komen thuisbatterijen in het buitenland al veel meer voor?
In andere landen worden thuisbatterijen al vaak gecombineerd met zonnepanelen. Duitsland is daarin koploper. Daar is geen salderingsregeling. Ook is de terugleververgoeding er vrij laag, terwijl de prijs van stroom kopen via een energieleverancier wél hoog is. Bovendien hebben veel Duitsers een thuisbatterij kunnen kopen met subsidie van de overheid. De som om de terugverdientijd te berekenen, is daar dus anders dan in Nederland.
Hoe zit het met thuisbatterijen en dubbele energiebelasting?
Soms is er landelijk een overschot aan groene stroom, bijvoorbeeld omdat de zon overal schijnt. Er zijn dynamische energiecontracten waarmee je die stroom dan erg goedkoop kunt kopen. Je betaalt dan energiebelasting aan je energieleverancier.
Deze stroom kun je ook terugleveren aan het net op het moment dat er juist een tekort aan groene stroom is. Je krijgt dan een vergoeding voor de stroom die je teruglevert, maar je krijgt geen energiebelasting terug. De teruggeleverde stroom wordt vervolgens weer door je energieleverancier aan iemand anders verkocht. Je energieleverancier moet dan weer energiebelasting rekenen, terwijl er geen extra stroom is opgewekt. Oftewel: er wordt over dezelfde opgewekte stroom twee keer energiebelasting betaald.
Het Rijk heeft onderzocht of dit voorkomen kan worden, maar vond tot dusver nog geen oplossing. Het is namelijk nu nog niet goed te meten welke stroom precies waarvandaan komt. En het zou erg duur worden om dit zowel technisch als administratief mogelijk te maken.
