1. Waarom stijgen de energieprijzen?

De voorraden van gas zijn door een koude winter en een koud voorjaar in 2021 opgeraakt en minder dan normaal gevuld. Daarnaast is Nederland geminderd met het winnen van gas in Groningen, we zijn daardoor afhankelijker van andere landen zoals bijvoorbeeld Rusland. Maar door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne is deze levering grotendeels stil gevallen. Daardoor is de gasprijs enorm gestegen. Doordat we ook gas gebruiken om elektriciteit te maken is onze stroom ook veel duurder geworden.

Maar niet alleen in Nederland stijgen de prijzen. Heel Europa heeft ermee te maken. Alle landen proberen voldoende gasvoorraden aan te leggen voor de winter. Landen gebruiken ook minder aardgas door extra energiebesparing en kolen- en kerncentrales open te houden. Tel alles bij elkaar op en je hebt chaos op de energiemarkt.

2. Wat betekent dit voor mijn energierekening?

In 2020 betaalden we nog ongeveer 79 cent (incl. belastingen en btw) voor een kubieke meter (m3) gas. In oktober 2021 is die prijs boven de 1 euro geschoten, in februari 2022 lag de gemiddelde gasprijs op 1,74 euro en in augustus 2022 was hij meer dan 4 euro. Inmiddels ligt de gemiddelde gasprijs, september 2022, weer op ongeveer 2 euro.

Energieleveranciers hebben daarom hun tarieven moeten verhogen. Wat dat voor jouw energierekening betekent hangt af van het contract dat je hebt afgesloten.

Gratis bespaargids

Download onze gratis gids met de 20 beste tips om energie te besparen in huis!
Leer hoe je eenvoudig stroom & gas bespaart en krijg praktische tips in begrijpelijke taal.

Stuur mij de gids

3. Wat kan ik het beste met mijn contract doen?

Wat nu verstandig is om te doen als je contract afloopt of als je een contract hebt met variabele tarieven, is niet helemaal duidelijk. Of de prijzen (nog meer) gaan stijgen of dalen hangt voor een groot deel af van het gasgebruik in Nederland en andere Europese landen deze winter, maar ook van de oorlog in Oekraïne.

Wat we vooral willen aanraden is kiezen voor een stabielere energieleverancier. Over het algemeen hebben prijsstunters een groter risico op faillissement. Als dit gebeurt ga je als klant automatisch over naar een andere aanbieder die zeer waarschijnlijk veel hogere prijzen vraagt.

Lees hier de verschillen tussen vast en variabel tarief

Wat voor soort contract heb je?

Ik heb een energiecontract met variabel tarief

Als je een energiecontract hebt afgesloten met variabele tarieven (tarieven die kunnen wijzigen), zijn de prijzen die je voor je energie betaald in 2022 flink omhoog gaan. Sommige energieleveranciers verhoogden hun prijzen door deze uitzonderlijke prijsstijgingen zelfs naar meer dan 4 euro per m3 gas en meer dan 1 euro voor een kWh stroom. Als je nu een nieuw contract af gaat sluiten betaal je al snel een stuk meer dan in je oude contract.

Ik heb een energiecontract met vast tarief

Als je nu een contract hebt met een vaste prijs dan zal je tot je contract afloopt nog niet zo veel merken. Als dit contract wel afloopt en je niet overstapt naar een ander contract zal deze omgezet worden in een doorlopend contract voor onbepaalde tijd en dan zal je wel de variabele tarieven gaan betalen.

4. Hoe is mijn energierekening opgebouwd?

Op je energierekening vind je verschillende soorten kosten. Iedereen heeft vrijwel dezelfde vaste kosten. Dat zijn de kosten van de netbeheerder. Deze kunnen per regio een beetje verschillen en bedragen jaarlijks gemiddeld 266 euro voor elektriciteit en 191 euro voor gas. Daarnaast heb je de leveringskosten van je energiebedrijf voor gas en elektriciteit. Deze kunnen variëren en liggen meestal rond de 75 euro jaarlijks voor stroom en 75 euro jaarlijks voor gas.

Verder krijgt iedereen ongeacht van zijn verbruik in 2022 een compensatie op de energiebelasting (vaste kosten op je energierekening) vanuit de overheid. In 2021 was dit jaarlijks 560 euro en in 2022 is dit jaarlijks zo’n 825 euro. Dat betekent dat je maandelijks (ongeveer 19 euro) minder betaald aan energiebelasting. Deze kosten worden verrekend door de energieleverancier.

Wij vertellen je hier meer over hoe jouw energierekening is opgebouwd en wat alle ingewikkelde begrippen precies betekenen.

Besparen op je energierekening?

Als je slim met energie omgaat, kun je je energierekening flink verlagen én draag je bij aan een beter klimaat. Wij geven je twintig tips om gas & stroom te besparen.

10 tips om gas te besparen 10 tips om stroom te besparen

5. Waarom zijn er nu zoveel verschillen tussen energierekeningen?

De enorme verschillen van de laatste tijd komen natuurlijk vooral doordat de gas- en stroomprijs het afgelopen jaar enorm zijn gestegen. Een gemiddeld huishouden gebruikt jaarlijks ongeveer 1.200 m3 gas en 3.000 kWh stroom. Maar het maakt in de praktijk ook heel veel uit in wat voor type woning je woont, hoe goed je huis geïsoleerd is, of je wel of geen zonnepanelen hebt en wat voor type contract je momenteel hebt afgesloten.

We geven een aantal (echte) voorbeelden om de verschillen van vandaag de dag duidelijk te maken.

Verschillende situaties:

Babs & Tim uit Leeuwarden: goed geïsoleerd huis & vast contract

Babs en Tim wonen met hun dochter (4) in een jaren ’20 (tussen)woning van 110 m2 die inmiddels behoorlijk geïsoleerd is. Ze gebruiken jaarlijks zo’n 1600 m³ gas en 2400 kWh stroom. Babs en Tim hebben het geluk dat ze nog een vast contract hebben. Ze betalen momenteel 0,75 euro per m³ gas en 0,15 euro per kWh stroom.

Babs en Tim betalen jaarlijks 1.200 euro voor gas en 240 euro voor stroom.

Joop & Mieke uit Veendam: aardgasvrij huis & zonnepanelen

Joop & Mieke wonen samen in een nieuwbouw huis (vrijstaand) met 15 zonnepanelen. Ze hebben een warmtepomp, koken elektrisch en gebruiken geen aardgas meer.

Het gemiddelde jaarlijks stroomverbruik van Joop & Mieke is 5500 kWh, waarvan de helft voor de warmtepomp. Gelukkig leveren de 15 zonnepanelen 6000 kWh stroom op. Omdat de stroom die Joop & Mieke verbruiken verrekend mag worden met de opbrengst van de zonnepanelen, betalen ze niets voor de stroom en krijgen ze voor de 500 kWh die ze extra produceren ook nog eens geld (40 euro) terug van hun energieleverancier. Verder betalen ze jaarlijks 266 euro aan netwerkkosten voor stroom en 75 euro voor de jaarlijkse kosten van de energieleverancier. Omdat Joop & Mieke geen aardgas gebruiken betalen ze geen vaste kosten voor gas.

Doordat Joop en Mieke profiteren van de verlaging van de btw en de compensatie op de energiebelasting ontvangen ze jaarlijks 524 euro.

Pieter-Dirk & Jolanda uit Steenwijk: goed geïsoleerd huis & variabel contract

Pieter-Dirk en Jolanda wonen met hun 2 zonen (4 en 6) in een vrijstaand huis van 120 m2 uit 1910. Ze gebruiken jaarlijks zo’n 2500 m³ gas en 3600 kWh stroom. Pieter-Dirk en Jolanda hebben de pech dat ze een variabel contract hebben bij een (voor hun) nieuwe energieleverancier die de marktprijs volledig doorberekent. Ze betalen 4,18 euro per m³ gas en 1,18 euro per kWh stroom.

Pieter-Dirk en Jolanda betalen jaarlijks 10.450 euro voor gas en 4248 euro voor stroom.

Tilly & Ramon uit Oss: goed geïsoleerd huis, zonnepanelen & variabel contract

Tilly en Ramon wonen in een jaren ’30 (tussen)woning van 125 m2 die goed is geïsoleerd. Ze gebruiken jaarlijks 1.100 m3 gas en 1450 kWh stroom. Op het dak liggen 7 (oude) zonnepanelen, die samen 1.400 kWh per jaar leveren. Tilly en Ramon zitten al jaren bij dezelfde energieleverancier maar hebben inmiddels wel een een variabel contract. Ze betalen 1,50 euro per m³ gas en 30 eurocent per kWh stroom. Dat komt neer op 1.650 euro voor gas en omdat de stroom die ze verbruiken verrekend mag worden met de opbrengst van de zonnepanelen (dat heet salderen) hoeven ze maar 50 kWh af te rekenen, oftewel €15 voor stroom. Dat komt neer op jaarlijks 1.665 euro.

Tilly en Ramon betalen jaarlijks 1.650 euro voor gas en 15 euro voor stroom.

6. Welke (steun)maatregelen zijn er door de overheid genomen?

Door de stijging van de energieprijzen stijgt ook de energiearmoede in Nederland. Je leeft in energiearmoede als de energierekening meer dan 10% van je besteedbaar inkomen is. Om te compenseren voor de hoogte van de energieprijzen, heeft het nieuwe kabinet maatregelen genomen.

De verschillende maatregelen:

Eenmalige tegemoetkoming

Voor huishoudens met een sociaal minimum inkomen, het inkomen dat minimaal nodig is om van te leven, is er een eenmalige tegemoetkoming van 800 euro beschikbaar gesteld (voor maximaal 800.000 huishoudens). Het bedrag wordt via je gemeente uitgekeerd. Heb je een bijstands-, IOAW- of IOAZ-uitkering? Dan krijg je het bedrag automatisch op je rekening gestort. Als je geen uitkering ontvangt maar wel een sociaal minimum inkomen hebt moet je dit bedrag zelf aanvragen bij jouw gemeente.

Financiële hulp

Het kabinet heeft ook geld uitgetrokken voor energiebesparende maatregelen voor huishoudens met een laag inkomen die in slecht geïsoleerde woning leven. In welke vorm dit precies gaat zijn zal per gemeente worden afgestemd.
Ook wil het kabinet deze bewoners met een nationaal isolatieprogramma financieel steunen bij het isoleren van hun huis. De overheid zal hiervoor zelf mensen met een slecht geïsoleerde woning gaan benaderen.
Woningeigenaren met een inkomen tot €45.014 bruto kunnen vanaf 1 november 2022 bij het Warmtefonds tegen 0% rente geld lenen om hun huis te verduurzamen. Het gaat om een gewone lening, die dus niet is gekoppeld aan een hypotheek, en bedraagt (vooralsnog) maximaal €5.000 tegen 0% rente. De woningeigenaren lossen naar draagkracht af.
Sinds februari 2022 verstrekt het Warmtefonds ook financiering aan woningeigenaren met een leeftijd boven de 75 jaar. En dat is heel fijn, want deze groep mensen kan (vanwege hun hoge leeftijd) niet meer bij een bank terecht voor een lening. Dit leidt inmiddels tot tientallen aanvragen per maand uit die groep.
In november en december 2022 krijg je €190 korting op je energierekening. Als je hier recht op hebt, hoef je niets te doen. Je krijgt hier zelf bericht over van je energieleverancier. Je leest er hier meer over.

Prijsplafond

De overheid heeft een prijsplafond aangekondigd voor de energierekening per 1 januari 2023. Dat betekent dat je tot een gemiddeld verbruik van 2900 kWh stroom en 1200 m3 gegarandeerd een maximale prijs betaalt*. Voor alles dat je boven dit plafond verbruikt betaal je de hogere marktprijs. Deze regeling moet er voor gaan zorgen dat voor veel huishoudens de energierekening weer (een stukje) betaalbaarder wordt.

*Er komt nog wel een tweedeling in hoeveel energie je per huishouden precies mag verbruiken. Deze tweedeling wordt gebaseerd op de periode voor en na het ontvangen van de jaarafrekening. Deze rekening krijg je na twaalf termijnbedragen, dus na één jaar. Hoe dit precies zit wordt duidelijk uitgelegd in de video hieronder:

Op de website van RTLnieuws kan je gemakkelijk uitrekenen hoe het prijsplafond voor jou verdeeld wordt.

Vermindering van de energiebelasting

De overheid gaat meer heffingskorting geven. Ieder persoon heeft een bepaalde hoeveelheid elektriciteit en gas nodig heeft om te kunnen leven. Daarom krijg je compensatie op de energiebelasting. In 2021 was dit 560 euro en in 2022 is dit zo’n 825 euro. Dit bedrag is voor ieder huishouden hetzelfde.
De belasting op stroom is verminderd met 6,9 cent per kWh (exclusief btw). Hoeveel je hiermee bespaart, ligt aan de hoeveelheid stroom die je verbruikt. Je kunt dus meer besparen door zuinig om te gaan met je energie.
Het kabinet gaat de btw op aardgas, elektriciteit en stadsverwarming vanaf 1 juli 2022 tot eind 2022 verlagen van 21% naar 9%. Voor een huishouden met een gemiddeld verbruik zal dit de energierekening in dat half jaar met ongeveer 140 euro verlagen.

Gratis bespaargids

Download onze gratis gids met de 20 beste tips om energie te besparen in huis!
Leer hoe je eenvoudig stroom & gas bespaart en krijg praktische tips in begrijpelijke taal.

Stuur mij de gids

7. Wat betekent het prijsplafond voor mijn energierekening?

De overheid heeft een prijsplafond aangekondigd voor de energierekening per 1 januari 2023. Dat betekent dat je tot een gemiddeld verbruik van stroom en gas gegarandeerd een maximale prijs betaalt*.

Het gemiddelde verbruik is vastgesteld op 1200 m3 gas en 2900 kWh stroom.
De maximumprijs is (voor nu) 1,45 euro per m3 gas en 0,40 cent per kWh.

Als je meer gebruikt dan het gemiddelde dat vastgesteld is door de overheid, betaal je de actuele marktprijzen. Heb jij nog steeds een vast contract? Dan betaal je 'gewoon' de tarieven die vastgesteld zijn toen je jouw contract afsloot.

*Er komt nog wel een tweedeling in hoeveel energie je per huishouden precies mag verbruiken. Deze tweedeling wordt gebaseerd op de periode voor en na het ontvangen van de jaarafrekening. Deze rekening krijg je na twaalf termijnbedragen, dus na één jaar. Hoe dit precies zit wordt duidelijk uitgelegd in de video hieronder:

Reken op de website van de RTL nieuws uit wanneer jij aan je plafond gaat zijn.

Hoe werkt het prijsplafond voor stroom & gas? In deze video wordt het eenvoudig uitgelegd:

8. Wordt iedereen in Nederland goed geholpen met de maatregelen van de overheid?

De overheid verwacht dat zeker de helft van de Nederlanders gaat profiteren van het prijsplafond. Maar dat is dus lang niet iedereen.

Woon je in een oude tochtige woning, heb je veel kinderen thuis wonen of weinig (tot geen) geld om te investeren in energiebesparende maatregelen (zoals isolatie en zonnepanelen) dan kan alsnog je energiekening hoog oplopen. Ook oudere mensen die vaak wat meer stoken dan gemiddeld, omdat ze het nou eenmaal wat kouder hebben, zijn hier nog niet mee geholpen.

Lees hier meer over het prijsplafond en armere huishoudens.

9. Hoe kan ik besparen op mijn energierekening?

Wat voor contract je ook hebt afgesloten, het meeste geld bespaar je door minder energie te gebruiken. Pas zelf met kleine aanpassingen in huis je energieverbruik aan of investeer in je huis door vloer-, dak- of muurisolatie aan te brengen.

En wist je dat je door het vervangen van huishoudelijke apparaten door een duurzamere variant je vaak al de helft aan energie kunt besparen?

Lees ook:

Cookie-instellingen

De stijgende energieprijzen: vragen én antwoorden

1. Waarom stijgen de energieprijzen?

2. Wat betekent dit voor mijn energierekening?

Gratis bespaargids