De stijgende energieprijzen: vragen én antwoorden

Sinds oktober 2021 schieten de energieprijzen alleen nog maar omhoog. Door een vervelende samenloop van omstandigheden hebben energieleveranciers hun tarieven massaal verhoogd. Jouw energierekening kan nu ineens stukken hoger uitvallen. Omdat we ons voor kunnen stellen dat je hier (nog steeds) veel vragen over hebt, beantwoorden we de meest gestelde.
1. Waarom stijgen de energieprijzen?
De voorraden van gas zijn door een koude winter en een koud voorjaar in 2021 opgeraakt en minder dan normaal gevuld. Daarnaast is Nederland geminderd met het winnen van gas in Groningen, we zijn daardoor afhankelijker van andere landen zoals bijvoorbeeld Rusland. Maar door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne is deze levering grotendeels stil gevallen. Daardoor is de gasprijs enorm gestegen. Doordat we ook gas gebruiken om elektriciteit te maken is onze stroom ook veel duurder geworden.
Maar niet alleen in Nederland stijgen de prijzen. Heel Europa heeft ermee te maken. Alle landen proberen voldoende gasvoorraden aan te leggen voor de winter. Landen gebruiken ook minder aardgas door extra energiebesparing en kolen- en kerncentrales open te houden. Tel alles bij elkaar op en je hebt chaos op de energiemarkt.
2. Wat betekent dit voor mijn energierekening?
In 2020 betaalden we nog ongeveer 79 cent (incl. belastingen en btw) voor een kubieke meter (m3) gas. In oktober 2021 is die prijs boven de 1 euro geschoten, in februari 2022 lag de gemiddelde gasprijs op 1,74 euro en in augustus 2022 was hij meer dan 4 euro. Inmiddels ligt de gemiddelde gasprijs, september 2022, weer op ongeveer 2 euro.
Energieleveranciers hebben daarom hun tarieven moeten verhogen. Wat dat voor jouw energierekening betekent hangt af van het contract dat je hebt afgesloten.
3. Wat kan ik het beste met mijn contract doen?
Wat nu verstandig is om te doen als je contract afloopt of als je een contract hebt met variabele tarieven, is niet helemaal duidelijk. Of de prijzen (nog meer) gaan stijgen of dalen hangt voor een groot deel af van het gasgebruik in Nederland en andere Europese landen deze winter, maar ook van de oorlog in Oekraïne.
Wat we vooral willen aanraden is kiezen voor een stabielere energieleverancier. Over het algemeen hebben prijsstunters een groter risico op faillissement. Als dit gebeurt ga je als klant automatisch over naar een andere aanbieder die zeer waarschijnlijk veel hogere prijzen vraagt.
Wat voor soort contract heb je?
4. Hoe is mijn energierekening opgebouwd?
Op je energierekening vind je verschillende soorten kosten. Iedereen heeft vrijwel dezelfde vaste kosten. Dat zijn de kosten van de netbeheerder. Deze kunnen per regio een beetje verschillen en bedragen jaarlijks gemiddeld 266 euro voor elektriciteit en 191 euro voor gas. Daarnaast heb je de leveringskosten van je energiebedrijf voor gas en elektriciteit. Deze kunnen variëren en liggen meestal rond de 75 euro jaarlijks voor stroom en 75 euro jaarlijks voor gas.
Verder krijgt iedereen ongeacht van zijn verbruik in 2022 een compensatie op de energiebelasting (vaste kosten op je energierekening) vanuit de overheid. In 2021 was dit jaarlijks 560 euro en in 2022 is dit jaarlijks zo’n 825 euro. Dat betekent dat je maandelijks (ongeveer 19 euro) minder betaald aan energiebelasting. Deze kosten worden verrekend door de energieleverancier.
- Wij vertellen je hier meer over hoe jouw energierekening is opgebouwd en wat alle ingewikkelde begrippen precies betekenen.
5. Waarom zijn er nu zoveel verschillen tussen energierekeningen?
De enorme verschillen van de laatste tijd komen natuurlijk vooral doordat de gas- en stroomprijs het afgelopen jaar enorm zijn gestegen. Een gemiddeld huishouden gebruikt jaarlijks ongeveer 1.200 m3 gas en 3.000 kWh stroom. Maar het maakt in de praktijk ook heel veel uit in wat voor type woning je woont, hoe goed je huis geïsoleerd is, of je wel of geen zonnepanelen hebt en wat voor type contract je momenteel hebt afgesloten.
We geven een aantal (echte) voorbeelden om de verschillen van vandaag de dag duidelijk te maken.
6. Welke (steun)maatregelen zijn er door de overheid genomen?
Door de stijging van de energieprijzen stijgt ook de energiearmoede in Nederland. Je leeft in energiearmoede als de energierekening meer dan 10% van je besteedbaar inkomen is. Om te compenseren voor de hoogte van de energieprijzen, heeft het nieuwe kabinet maatregelen genomen.
De verschillende maatregelen:
7. Wat betekent het prijsplafond voor mijn energierekening?
De overheid heeft een prijsplafond aangekondigd voor de energierekening per 1 januari 2023. Dat betekent dat je tot een gemiddeld verbruik van stroom en gas gegarandeerd een maximale prijs betaalt*.
- Het gemiddelde verbruik is vastgesteld op 1200 m3 gas en 2900 kWh stroom.
- De maximumprijs is (voor nu) 1,45 euro per m3 gas en 0,40 cent per kWh.
Als je meer gebruikt dan het gemiddelde dat vastgesteld is door de overheid, betaal je de actuele marktprijzen. Heb jij nog steeds een vast contract? Dan betaal je 'gewoon' de tarieven die vastgesteld zijn toen je jouw contract afsloot.
*Er komt nog wel een tweedeling in hoeveel energie je per huishouden precies mag verbruiken. Deze tweedeling wordt gebaseerd op de periode voor en na het ontvangen van de jaarafrekening. Deze rekening krijg je na twaalf termijnbedragen, dus na één jaar. Hoe dit precies zit wordt duidelijk uitgelegd in de video hieronder:
- Reken op de website van de RTL nieuws uit wanneer jij aan je plafond gaat zijn.
Hoe werkt het prijsplafond voor stroom & gas? In deze video wordt het eenvoudig uitgelegd:
8. Wordt iedereen in Nederland goed geholpen met de maatregelen van de overheid?
De overheid verwacht dat zeker de helft van de Nederlanders gaat profiteren van het prijsplafond. Maar dat is dus lang niet iedereen.
Woon je in een oude tochtige woning, heb je veel kinderen thuis wonen of weinig (tot geen) geld om te investeren in energiebesparende maatregelen (zoals isolatie en zonnepanelen) dan kan alsnog je energiekening hoog oplopen. Ook oudere mensen die vaak wat meer stoken dan gemiddeld, omdat ze het nou eenmaal wat kouder hebben, zijn hier nog niet mee geholpen.
9. Hoe kan ik besparen op mijn energierekening?
Wat voor contract je ook hebt afgesloten, het meeste geld bespaar je door minder energie te gebruiken. Pas zelf met kleine aanpassingen in huis je energieverbruik aan of investeer in je huis door vloer-, dak- of muurisolatie aan te brengen.
En wist je dat je door het vervangen van huishoudelijke apparaten door een duurzamere variant je vaak al de helft aan energie kunt besparen?
Lees ook: