De hoge energieprijzen: vragen én antwoorden

Woonkamer

Sinds oktober 2021 zijn de energieprijzen omhoog geschoten. Door een vervelende samenloop van omstandigheden hebben energieleveranciers hun tarieven verhoogd. Jouw energierekening kan daardoor hoger uitvallen dan je gewend bent. Omdat we ons voor kunnen stellen dat je hier (nog steeds) veel vragen over hebt, beantwoorden we de meest gestelde.

1. Waarom stijgen de energieprijzen?

De voorraden van gas zijn door een koude winter en een koud voorjaar in 2021 opgeraakt en minder dan normaal gevuld. Daarnaast is Nederland geminderd met het winnen van gas in Groningen, we zijn daardoor afhankelijker van andere landen zoals bijvoorbeeld Rusland. Maar door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne is deze levering grotendeels stil gevallen. Daardoor is de gasprijs gestegen. Doordat we ook gas gebruiken om elektriciteit te maken is onze stroom ook duurder geworden.

Maar niet alleen in Nederland zijn de prijzen gestegen. Heel Europa heeft ermee te maken. Alle landen proberen voldoende gasvoorraden aan te leggen voor de winter. Landen gebruiken ook minder aardgas door extra energiebesparing en kolen- en kerncentrales open te houden. 

2. Wat is het prijsplafond en waarom verdwijnt het?

Voor het jaar 2023 kondigde de overheid een prijsplafond aan, een regel die de maximale kosten bepaalde die je dit jaar moest betalen voor stroom en gas. Dit prijsplafond moest consumenten beschermen tegen plotselinge en extreme kostenstijgingen.

Op 1 januari 2024 werd dit plafond opgeheven, omdat de meeste tarieven van energieleveranciers weer onder het prijsplafond liggen. Toch kan het verdwijnen van het prijsplafond invloed hebben op jouw energierekening, omdat de energieprijzen vanaf dan meer kunnen gaan schommelen op basis van marktfactoren.

Bespaargids

Gratis bespaargids

Download onze gratis gids met de beste tips om op je stookkosten te besparen!

Stuur mij de gids

3. Wat kan ik het beste met mijn contract doen?

Met wat voor soort contract je uiteindelijk het meest goedkoop uit bent, kunnen we van tevoren niet zeggen. We weten niet of de energieprijzen komend jaar gaan stijgen of juist weer gaan dalen.

Omdat per 1 januari 2024 het prijsplafond vervalt, adviseert de Autoriteit Consument en Markt (ACM) op dit moment om een vast contract te nemen. Een vast contract is een contract waar je een vastgelegde periode een vaste prijs voor stroom en gas betaalt. Omdat de prijzen van variabele contracten op dit moment hoger zijn dan vaste contracten, biedt een vast contract volgend jaar meer zekerheid.

Wat voor soort contract heb je?

Ik heb een energiecontract met variabel tarief

Als je een energiecontract hebt met variabele tarieven (tarieven die kunnen wijzigen), kunnen de prijzen die je komend jaar voor stroom en gas gaat aangepast worden door de energieleverancier. Wanneer de energieprijzen weer omhoog schieten, zal dit betekenen dat je ook meer zal moeten betalen, helemaal nu het prijsplafond per 1 januari 2024 vervalt. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat de energieprijzen dalen, dan betaal je juist minder.

Het aanpassen van tarieven gebeurt meestal twee keer per jaar, op 1 januari en 1 juli. De leverancier moet dit altijd minstens 30 dagen voor de doorvoering doorgeven. Variabele contracten kun je op ieder moment opzeggen om over te stappen naar een ander contract. De ACM adviseert op dit moment om voor meer zekerheid over tarieven over te stappen naar een vast contract.

Ik heb een energiecontract met vast tarief

Als je nu een contract hebt met een vaste prijs dan zal je tot je contract afloopt nog niet zo veel merken. Als dit contract wel afloopt en je niet overstapt naar een ander contract zal deze omgezet worden in een doorlopend contract voor onbepaalde tijd en dan zal je wel de variabele tarieven gaan betalen.

4. Hoe is mijn energierekening opgebouwd?

Op je energierekening vind je verschillende soorten kosten. Iedereen heeft vrijwel dezelfde vaste kosten. Dat zijn de kosten van de netbeheerder. Deze kunnen per regio een beetje verschillen. Daarnaast heb je de leveringskosten van je energiebedrijf voor gas en elektriciteit. Verder krijgt iedereen ongeacht van zijn verbruik een compensatie op de energiebelasting (vaste kosten op je energierekening) vanuit de overheid. Deze kosten worden verrekend door de energieleverancier.

Foto van gas

Besparen op je energierekening? 

Als je slim met energie omgaat, kun je je energierekening flink verlagen én draag je bij aan een beter klimaat. Wij geven je twintig tips om gas & stroom te besparen.

10 tips om gas te besparen    10 tips om stroom te besparen

5. Waarom zijn er veel verschillen tussen energierekeningen?

De verschillen komen vooral doordat de gas- en stroomprijs het afgelopen jaar enorm zijn gestegen. Een gemiddeld huishouden gebruikt jaarlijks ongeveer 1.200 m3 gas en 3.000 kWh stroom. Maar het maakt in de praktijk ook heel veel uit in wat voor type woning je woont, hoe goed je huis geïsoleerd is, of je wel of geen zonnepanelen hebt en wat voor type contract je hebt.

6. Welke (steun)maatregelen zijn er door de overheid genomen?

Door de stijging van de energieprijzen stijgt ook de energiearmoede in Nederland. Je leeft in energiearmoede als de energierekening meer dan 10% van je besteedbaar inkomen is. Om te compenseren voor de hoogte van de energieprijzen, heeft het kabinet maatregelen genomen.

De verschillende maatregelen:

Financiële hulp
  • Het kabinet heeft geld uitgetrokken voor energiebesparende maatregelen voor huishoudens met een laag inkomen die in slecht geïsoleerde woning leven. In welke vorm dit precies gaat zijn zal per gemeente worden afgestemd.
  • Ook wil het kabinet deze bewoners met een nationaal isolatieprogramma financieel steunen bij het isoleren van hun huis. De overheid zal hiervoor zelf mensen met een slecht geïsoleerde woning gaan benaderen.
  • Huishoudens komen in 2024 eerder in aanmerking voor steun uit het 'Tijdelijk Noodfonds Energie' dan in 2023. Wanneer je een inkomen hebt tot 130% van het sociaal minimum kan je in 2024 steun aanvragen wanneer je 8% van je inkomen uit moet geven aan energiekosten. Hiervoor was dit nog 10%. Verdien je tot 2 keer het sociaal minimum? Dan ligt de grens op 10%. 

  • Woningeigenaren met een inkomen tot €45.014 bruto kunnen vanaf 1 november 2022 bij het Warmtefonds tegen 0% rente geld lenen om hun huis te verduurzamen. Het gaat om een gewone lening, die dus niet is gekoppeld aan een hypotheek, en bedraagt (vooralsnog) maximaal €5.000 tegen 0% rente. De woningeigenaren lossen naar draagkracht af.
  • Sinds februari 2022 verstrekt het Warmtefonds ook financiering aan woningeigenaren met een leeftijd boven de 75 jaar. En dat is heel fijn, want deze groep mensen kan (vanwege hun hoge leeftijd) niet meer bij een bank terecht voor een lening. Dit leidt inmiddels tot tientallen aanvragen per maand uit die groep.

Vermindering van de energiebelasting
  • De overheid gaat meer heffingskorting geven. Ieder persoon heeft een bepaalde hoeveelheid elektriciteit en gas nodig heeft om te kunnen leven. Daarom krijg je compensatie op de energiebelasting. In 2023 was dit ongeveer 597 euro, in 2024 is dit zo’n 631 euro. Dit bedrag is voor ieder huishouden hetzelfde.
  • De belasting op stroom daalt met 14% voor de gemiddelde huiseigenaar, dat is ongeveer € 0,13 per kWh stroom (inclusief btw). De belasting op gas stijgt daarentegen met 19%, dat is ongeveer € 0,71 per m³ gas (inclusief btw). Dit zou bewoners moeten stimuleren om minder gas te verbruiken door hun woning te verduurzamen. Lees hier hoe je zuinig om kan gaan met energie.
Bespaargids

Gratis bespaargids

Download onze gratis gids met de 20 beste tips om energie te besparen in huis!
Leer hoe je eenvoudig stroom & gas bespaart en krijg praktische tips in begrijpelijke taal.

Stuur mij de gids

7. Hoe kan ik besparen op mijn energierekening?

Wat voor contract je ook hebt afgesloten, het meeste geld bespaar je door minder energie te gebruiken. Pas zelf met kleine aanpassingen in huis je energieverbruik aan of investeer in je huis door vloer-, dak- of muurisolatie aan te brengen. 

En wist je dat je door het vervangen van oude huishoudelijke apparaten door een duurzamere variant je vaak al de helft aan energie kunt besparen?
 
Lees ook:

Bekijk alle artikelen over:

Op de hoogte blijven?

Ontvang tips, artikelen, nieuws en meer! Geef hieronder aan welk thema je voorkeur heeft.

Lees voor meer informatie ons privacybeleid
Lijsten