Energierekening; jouw rekening uitgelegd
Om thuis gas en stroom te kunnen gebruiken, heb je een contract bij een energieleverancier. Ieder jaar ontvang je verschillende soorten rekeningen van die leverancier. Rekeningen die soms best moeilijk te begrijpen zijn. Wij lopen je hele energierekening met je door, zodat jij weet hoe deze is opgebouwd en wat al die begrippen precies betekenen.
We beginnen bij het begin, het afsluiten van je energiecontract. Als je een contract afsluit kun je kiezen tussen verschillende soorten tarieven. Je kiest eerst tussen een contract met vast, variabel of dynamisch tarief voor stroom én gas en daarna kies je voor stroom nog of je een enkel of dubbel tarief wil.
Welk type contract past bij mij? Vast, variabel of dynamisch?
Vast contract
Bij een contract met vaste energietarieven leg je de prijs die je voor gas en stroom betaalt vast voor een jaar of langer. Gedurende de looptijd van dit contract betaal je altijd hetzelfde afgesproken tarief voor gas en stroom, ook als de marktprijs stijgt of daalt. Als je bij het aflopen van je contract met vaste tarieven geen nieuw contract afsluit, stap je automatisch over op het variabel tarief. Veel mensen weten daarom niet dat ze een variabel tarief hebben.
Variabel contract
Bij een variabel tarief verandert jouw energieleverancier de tarieven voor gas en stroom ieder half jaar, op 1 januari en op 1 juli. Bij sommige energieleveranciers kan dit zelfs per kwartaal veranderen. De tarieven veranderen dan met de marktprijs mee en kunnen dus dalen, maar ook stijgen.
Dynamisch contract
Een dynamisch energiecontract gaat uit van variabele tarieven die afhankelijk zijn van de marktprijs voor energie. Overdag zijn de prijzen goedkoper omdat er minder vraag is naar energie en er veel wordt opgewekt door onder andere zonnepanelen en windmolens. De prijs van een dynamisch energiecontract verandert continu gedurende de looptijd van het contract. De prijs van stroom verandert ieder uur en de prijs van gas elke dag. Dit betekent dat je soms meer betaalt voor je energie dan bij een vast contract, maar in andere gevallen ook minder. Het idee achter een dynamisch energiecontract is dat je kan profiteren van gunstige marktprijzen als je zorgt dat je het grootste deel van je energie verbruikt op de momenten dat het goedkoop is. Dat betekent dat je het beste overdag je wasjes kan draaien, wanneer er veel stroom wordt opgewekt en deze goedkoop is. In de avond stijgen de prijzen omdat dan de stroomvraag groot is.
Wat is het verschil tussen enkel en dubbel tarief?
Voor stroom (en dus niet voor gas) kies je ook nog tussen een dubbel of enkel tarief. Dit noemen we ook wel dal- en piektarieven. We leggen je het verschil uit:
Enkel tarief
Bij een enkel tarief betaal je altijd hetzelfde tarief, ongeacht het moment waarop je stroom gebruikt.
Dubbel tarief
Bij een dubbel tarief betaal je in de daluren iets minder dan enkel tarief, maar in de piekuren iets meer. Dit is dus alleen aantrekkelijker dan een enkeltarief als je in de gelegenheid bent om een groot deel van je energie in de daluren te gebruiken. dit is meestal tussen 23:00 en 7:00 uur en in het weekend. Hoewel er tegenwoordig ook leveranciers zijn die juist een lager tarief rekenen voor de middaguren waarop er veel duurzame energie wordt opgewekt.
Voor een dubbel tarief heb je een meterkast nodig met een dubbele meter. Zo’n kast heeft een dubbel telwerk. Eén die loopt met verbruik tijdens de daluren en de ander loopt tijdens de piekuren. Heb je meterkast met maar één telwerk, maar wil je graag een dubbel tarief? Dan kan je een dubbele meter aanvragen bij je energieleverancier. Het plaatsen hiervan kost ongeveer €100.
Wat voor energierekeningen krijg ik?
Je ontvangt ieder jaar twee soorten rekeningen van je energieleverancier: een voorschotnota en een jaarafrekening. Ga je verhuizen of stap je over op een andere energieleverancier? Dan krijg je een eindafrekening.
De voorschotnota
Hierin staat het bedrag dat je komend jaar iedere maand moet gaan betalen, het ‘termijnbedrag’. Dit is een voorschot. De energieleverancier weet namelijk nog niet hoeveel gas en stroom je precies gaat verbruiken in het komende jaar. Daarom maakt hij een inschatting. Om het maandelijkse bedrag te bepalen, kijkt de leverancier naar je verbruik van vorig jaar en de verwachte, of afgesproken energieprijs.
Verwacht je veel meer of juist minder energie te gaan verbruiken komend jaar? Dan kun je meestal in overleg met je energieleverancier het bedrag verhogen of verlagen.
Bij een dynamisch of flexibel energiecontract kan het termijnbedrag ook flexibel zijn. Dat betekent dat je in de zomermaanden minder betaalt, omdat je ook minder verbruikt, maar in de wintermaanden kan het termijnbedrag aardig hoog oplopen.
De jaarafrekening
Deze rekening krijg je na twaalf termijnbedragen, dus na één jaar. Hij komt nadat de meterstanden zijn opgenomen. Aan de hand van de meterstanden kan de energieleverancier namelijk zien of je meer of minder energie hebt verbruikt dan was ingeschat. En of je dus moet bijbetalen of dat je geld terug krijgt. Als blijkt dat je meer gas en stroom hebt verbruikt dan was ingeschat, moet je bijbetalen. Dat heet een naheffing.
De eindafrekening
De eindafrekening krijg je van je oude leverancier als je overstapt of verhuist. Hierin staat hoeveel gas en elektriciteit je precies hebt verbruikt sinds de laatste jaarafrekening, maar ook hoeveel je eventueel moet bijbetalen of hoeveel je terugkrijgt.
Besparen op je energierekening?
Als je slim met energie omgaat, kun je je energierekening flink verlagen én draag je bij aan een beter klimaat.
De soorten kosten op je energierekening
Op de hiervoor genoemde energierekeningen vind je verschillende kosten, deze kunnen worden verdeeld in vier soorten:
1. Leveringskosten
Leveringskosten gaan over de kosten die je energieleverancier maakt om de stroom en het gas bij jou te krijgen. Je hebt vaste en variabele leveringskosten.
Vaste leveringskosten
Dit zijn vaste kosten die de leverancier rekent voor het leveren van energie. Zie het als abonnementskosten. Het is een vast tarief dat wordt bepaald door je energieleverancier. Bij het overstappen naar een nieuwe energieleverancier is het dus slim om deze kosten van tevoren te vergelijken.
Variabele leveringskosten
Dit zijn de kosten voor de hoeveelheid gas en stroom die jij verbruikt. Jouw verbruik wordt vermenigvuldigd met het stroom- en/of gastarief. Die tarieven heb je met je energieleverancier afgesproken en zijn vastgelegd in het energiecontract.
2. Transport- of netwerkkosten
Het stroom- en gasnetwerk in Nederland wordt beheerd door twee landelijke netbeheerders: TenneT voor elektriciteit en Gasunie voor gas. Daarnaast zijn vijf regionale netbeheerders (Liander, Enexis, Stedin, Westland Coteq Netbeheer, RENDO Netwerken) verantwoordelijk voor het transport van energie binnen hun regio.
Deze regionale netbeheerders rekenen kosten voor het gebruik van het netwerk en het transport van energie naar jouw huis. Via jouw energieleverancier worden deze kosten aan jou doorberekend. Op je energierekening staan die vermeld als transport- of netwerkkosten. Ze bestaan uit:
Periodieke aansluitvergoeding of vastrecht voor aansluiting
De aansluiting van jouw huis op het gas- en elektriciteitsnet wordt onderhouden. Daar wordt een maandelijkse vergoeding voor gevraagd.
Transporttarief of vastrecht transport
Dit zijn tarieven voor het energietransport. Ze bestaan uit twee onderdelen, het capaciteitstarief en vastrecht tarief.
Het capaciteitstarief is gebaseerd op de grootte van jouw gas- of elektriciteitsaansluiting. Hoe groter de aansluiting, hoe meer je betaalt. Een grotere aansluiting met meer capaciteit kan bijvoorbeeld nodig zijn als je een sauna, een vijver en een zwembad moet verwarmen. Dit tarief vind je terug op je jaarafrekening. Het vastrecht tarief is een vast bedrag per maand voor de overige kosten van het netbeheer, zoals administratiekosten.
Meettarief of meterhuur
De kosten voor het gebruik van de elektriciteits- en gasmeter en eventueel het opnemen van de meterstanden.
3. Energiebelasting
Bij een gemiddeld stroom- en gasverbruik bestaat je energierekening voor ongeveer veertig procent uit belastingen. De energieleverancier brengt dit bedrag in rekening en draagt dit af aan de overheid. De overheid stelt de percentages en tarieven vast. Hoe meer energie je verbruikt, hoe meer je betaalt. Onder energiebelasting vallen de volgende begrippen:
Vermindering energiebelasting of heffingskorting
Een vast bedrag dat wordt afgetrokken van de energiebelasting, bedoeld om het basisverbruik van gas en elektriciteit betaalbaar te houden. Dit is een compensatie van de overheid, die vindt dat iedereen een bepaalde hoeveelheid energie nodig heeft voor basisbehoeften.
Btw
Over alle kosten voor levering, transport/netwerk, meterhuur en energiebelasting betaal je 21% btw.
4. Overige kosten
Teruglevering zonnepanelen: je moet nu vaak ook betalen voor teruglevering
Als je zonnepanelen hebt, gebruik je een deel van de energie die je opwekt zelf. Wat je niet zelf verbruikt, lever je terug naar het elektriciteitsnet. Soms ontvang je een vergoeding voor de teruggeleverde energie, afhankelijk van je energieleverancier en de gemaakte afspraken. In veel gevallen moet je echter juist betalen voor de teruglevering van energie, omdat energieleveranciers kosten in rekening brengen voor het terugleveren aan het net. Deze kosten of vergoedingen worden verrekend bij de variabele leveringskosten op je energierekening.
Overzicht al betaald bedrag en overzicht elektriciteits- en gasverbruik
Dit is een overzicht van hoeveel je elke maand als voorschot hebt betaald en hoeveel stroom en gas je daadwerkelijk hebt verbruikt. Bij een dubbele meter wordt onderscheid gemaakt tussen laag en normaal tarief.
Specificatie nieuw voorschotbedrag
Dit is een overzicht van hoeveel je elke maand als voorschot hebt betaald en hoeveel stroom en gas je daadwerkelijk hebt verbruikt. Bij een dubbele meter wordt onderscheid gemaakt tussen laag en normaal tarief.
Verbruik vergeleken met eerdere perioden
Soms staat er een overzicht van je energieverbruik van de afgelopen jaren op de jaarnota. Hiermee kunt je controleren of je meer of minder energie bent gaan verbruiken.
Correctiefactor gas
De hoeveelheid energie die een kubieke meter gas levert varieert. Dit verschil wordt gecorrigeerd op je energierekening zodat je betaalt voor de energie die je krijgt.
Regiotoeslag gas
Het gasnetwerk in Nederland wordt beheerd door de Nederlandse Gasunie. De Gasunie zorgt ervoor dat er gas door de gasbuizen gepompt wordt. Hiervoor rekenen ze een regiotoeslag, die de energieleveranciers moeten betalen. Jouw energieleverancier kiest zelf of ze die doorrekent aan jou als klant en in welke termijnen.
